ዳሸን ባንክ ካብቶም ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከቡ ናይ ፈለማ ብሕታዊ ባንክታት ሓደ ኮይኑ፣ ብኣገልግሎቱ፣ ብቅርንጫፋቱ ከምኡ’ውን ብዲጂታል መተግበሪታቱ ተፈላጥነት ዝረኸበ ባንክ እዩ። ካብ ምጅማር ስርሑ ንሎሚ፣ ዳሸን ባንክ ንኢትዮጵያውያን ሰብ ስራሕ፣ ተመሃሮ፣ ነጋዶ፣ ዳያስፖራን ካልኦትን ዝተፈላለዩ ፋይናንሳዊ ኣገልግሎታትን ብድርን የቕርብ።
ኣጠቃላሊ መብርሂን ታሪኻዊ ድሕረ-ባይታን
ዳሸን ባንክ ኣክሲዮን ኩባንያ (Dashen Bank S.C.) ብ20 መስከረም 1995 ዓ.ም. ብመሰረት ናይ ኢትዮጵያ ሕጊ ንግዲ ተመስሪቱ። ብ20 ታሕሳስ 1995 ዓ.ም. ድማ ካብ ሃገራዊ ባንክ ኢትዮጵያ ፍቓድ ስራሕ ረኺቡ። ብ1 ጥሪ 1996 ዓ.ም. ድማ ብመጀመርታ ብ14.9 ሚልዮን ብር ህንጻዊ ገንዘብን ዓሰርተ ሓደ ቅርንጫፋትን ስራሕ ጀሚሩ።
እዚ ባንክ’ዚ ብውልቀ ሰባት፣ ማለት ብነባራት ኢትዮጵያውያን ነጋዶን ካብ ወጻኢ ሃገር ብዝርከቡ ኢትዮጵያውያን ወፈረተኛታትን ዝውነን እዩ። ኣብ ቀረባ ግዜ ድማ ከም ብሪቲሽ ኢንተርናሽናል ኢንቨስትመንትን (British International Investment) ከምኡ’ውን ኤፍ.ኤም.ኦ (FMO) ዝበሉ ዓለምለኸ ወፈረተኛታት፣ ኣብ ዕብየቱ ዓብዪ ኣበርክቶ ገይሮም እዮም።
ዳሸን ባንክ ንነፍሲ ወከፍ ደሞዝ ተቐበልቲ፣ ተመሃሮ፣ ዳያስፖራ፣ ንኣሽቱን ማእኸሎን ትካላት (SMEs)፣ ዓበይቲ ትካላት ከምኡ’ውን ናይ ወጻኢ ንግዲ ዝፍጽሙ ነጋዶ ዘገልግል ምሉእ ባንካዊ ሞዴል ዝጥቀም እዩ። ኣብ ላዕለዋይ ኣመራርሓኡ ድማ ኣቶ ነዋይ በየነ ሙላቱ ኣቦመንበር ኮይኖም ከምኡ’ውን ኣስፋው ኣለሙሸጋ ዋና ስራሕ ፈጻሚ ዳይረክተር ኮይኖም የገልግሉ። ባንኩ ንሸሪዓ ዝፍቀዶም ኣገልግሎታት (Islamic banking) ድማ ብፍሉይ ኮሚቴ ይቆጻጸር።
ዳሸን ባንክ ዘቕርቦም ፍርያትን ኣገልግሎታትን ብድርን
ዳሸን ባንክ ንዝተፈላለዩ ኣድላይነታት ዝኸውን ብዙሕ ዓይነት ፍርያት ብድር የቕርብ። እዞም ብድርታት’ዚኦም ንውልቀሰባት፣ ንነጋዶ፣ ንተመሃሮ ከምኡ’ውን ንግብርና ዝኸውን እዮም።
ናይ ውልቂን ተጠቃሚን ብድርታት
- ዱቤኣለ ብኤንፒኤል (DubeAle BNPL): እዚ ብድር’ዚ ንተጠቀምቲ ንብረት ክዕድጉን ብኸፊል ከምልሹን ዘኽእል ዲጂታል ኣገልግሎት እዩ። መብዛሕትኡ ግዜ ብዘይ ወለድ ወይ ድማ ብውሑድ ክፍሊት ይቐርብ።
- ናይ ተመሃሮ ብድር: ዳሸን ባንክ ንተመሃሮ ክሳብ 100,000 ብር ወይ ድማ ክልተ ግዜ 75% ካብቲ ኣብ ባንክ ዘለዎም ምምዝጋብ ዝኸውን ብድር ይህብ። እዚ ንትምህርቲ ዘድሊ ወጻኢታት ንምሽፋን ዝዓለመ እዩ።
- ቅድሚት ዝውሃብ ደሞዝ (Salary Advance): እዚ ንደሞዝ ተቐበልቲ ቅድሚ መዓልቲ ደሞዝ ዝውሃብ ብድር ኮይኑ፣ ንድንገተኛ ወጻኢታት የገልግል።
- ብድር ገዛ (Mortgage Loan): ዳሸን ባንክ ክሳብ 90% ካብ ዋጋ ገዛ ዝኸውን ብድር ይህብ። ናይ ምምላስ ግዜ ክሳብ 20 ዓመት ክኸውን ይኽእል፣ ንዳያስፖራን ካብ ወጻኢ ሃገር ገንዘብ ንዘእትዉን ብዝተመሓየሸ ናይ ወለድ መጠን ይወሃብ።
- ብድር ማኪና (Private Car Loan): እዚ ብድር’ዚ ማኪና ንምግዛእ ዝውሃብ ኮይኑ፣ ኣብ ገበያ ከምዚ ሕጂ ዘሎ ናይ ወለድ መጠን ኣስታት 14.5% ኣብ ዓመት ክኸውን ይኽእል (ብልክዕ ዝተረጋገጸ ኣይኮነን ግን ገበያዊ ግምት እዩ)።
ናይ ንግዲን ሕርሻን ብድርታት
- ናይ ስራሕ ዓቕሚ ብድር (Working Capital Overdraft): ነጋዶ ንዕለታዊ ስርሖም ዘድሊ ገንዘብ ንምርካብ ዝውሃብ ብድር።
- ግዜያዊ ብድር (Term Loans): ነንኣሽቱ ወይ ንዓበይቲ ፕሮጀክትታት ዝውሃብ ብድር ኮይኑ፣ ብመሰረት ዕድመ ፕሮጀክት ይውስን።
- ናይ ንግዲ ፋይናንስ (Trade Finance): ከም ናይ ክሬዲት ደብዳበ (Letters of Credit)፣ ንወጻኢን ውሽጢ ሃገርን ንግዲ ዝኸውን ፋይናንስ፣ መኽበሪ ውዕላት (Letters of Guarantee) የመልስን ካልኦትን።
- መዝመር (MESMER) መደብ: እዚ መደብ’ዚ ንንኣሽቱን ማእኸሎን ትካላት (MSMEs) ዝወሃብ ብድር ኮይኑ፣ ብፍላይ ድማ ኣብ ገጠር ንዝርከባ ደቂ ኣንስትዮን መንእሰያትን ዝዓለመ እዩ። ኣብ ፈለማ ፍርቂ ዓመት 2025 ድማ ልዕሊ 1 ቢልዮን ብር ኣብዚ መደብ’ዚ ተዋሂቡ እዩ።
- ናይ ሕርሻ ብድር: ንግብርናን ዝምድናኡ ንዘለዎም ንግዲታት (ከም መፍረዪ ጸባ፣ ኣታኽልቲ) ዝወሃብ ብድር።
ናይ ወለድ መጠን፣ ክፍሊትን ረቛሒታትን
ኣብ ዳሸን ባንክ ዝውሃቡ ብድርታት ዝተፈላለየ ናይ ወለድ መጠን፣ ክፍሊት ከምኡ’ውን ረቛሒታት ኣለዎም።
- ናይ ወለድ መጠን: ናይ ገዛ ብድር ብመሰረት ናይ ባንኪ ቀንዲ ወለድ (DB-Prime) ይውስን፣ እቲ ቀንዲ ወለድ ድማ ኣብ ዓመት ኣስታት 8.5% ክኸውን ይኽእል። ናይ ማኪና ብድር ድማ ከምቲ ኣብ ላዕሊ ዝተጠቕሰ ኣብ ዓመት ኣስታት 14.5% ይኸውን። ንሸሪዓ ዝፍቀዶም ኣገልግሎታት (Sharik products) ድማ ብመሰረት ናይ ረብሓ ምምቕቓል ዝውስን እዩ።
- ናይ ምምላስ ግዜ: ናይ ገዛን ግዜያዊን ብድርታት ክሳብ 20 ዓመት ናይ ምምላስ ግዜ ክወሃቦም ይኽእል፣ ምምላስ ድማ ወርሓዊ ይኸውን። ናይ ስራሕ ዓቕሚ ብድር መብዛሕትኡ ግዜ ክሳብ 12 ኣዋርሕ ናይ ምምላስ ግዜ ይወሃቦ።
- ክፍሊታት: ናይ መስርሕ ምጅማር ወይ ምፍጻም ክፍሊት ካብ 1.0% ክሳብ 1.5% ካብቲ ጠቕላላ ናይ ብድር ገንዘብ ክኸውን ይኽእል (እዚ መደበኛ ናይ ገበያ ልምዲ እዩ)። ንዝተሓረየ ክፍሊት ድማ ኣብ ነፍሲ ወከፍ ወርሒ ካብ 2% ክሳብ 3% ናይ መቕጻዕቲ ክፍሊት ይኽፈል።
- መትሓዚ (Collateral): ባንኩ ንዝህቦ ብድር ከም መትሓዚ ገዛ፣ ማኪና፣ ናይ ወጻኢ ንግዲ ምቕባል ገንዘብ፣ ገንዘብ ኣብ ባንክ ምትሓዝ ወይ ድማ ናይ ትካላት መትሓዚ ይሓትት።
መስርሕ ምምልካት፣ ጠለባትን ሞባይል መተግበሪን
ዳሸን ባንክ ንተጠቀምቲ ብዘመናዊ ኣገባብ ናይ ብድር ሕቶኦም ከቕርቡ ዘኽእል ብዙሕ ምቹእ ኣማራጺታት ኣቕሪቡ ኣሎ።
ናይ ምምልካት ኣገባባት
- ቅርንጫፋት: ዳሸን ባንክ ልዕሊ 900 ቅርንጫፋት ኣብ መላእ ሃገር ኣለዎ።
- ዳሸን ሞባይል ፕላስ (Dashen Mobile Plus): እዚ ኣብ ሞባይል ስልኪ ዝርከብ መተግበሪ (ኣፕሊኬሽን) ኮይኑ፣ ኣብ ኣንድሮይድን ኣይኦኤስን ይርከብ። ልዕሊ 500,000 ግዜ ወሪዱ እዩ።
- ኢንተርነት ባንኪንግ (Internet Banking): ብኢንተርነት ገይርካ ኣገልግሎት ምምልካት ይኽእል።
- ዩኤስኤስዲ (*996#): ብዝሒ ቁጽሪ ብምጥቃም፣ ነንኣሽቱ ኣገልግሎታት ንምሕታት ይጠቕም።
ንብድር ዘድልዩ ጠለባት
ንብድር ንምሕታት፣ ዳሸን ባንክ ንተጠቀምቲ ነዞም ዝስዕቡ መረዳእታታት ከቕርቡ ይሓትት:
- ሃገራዊ መንነት ወይ ፓስፖርት።
- ናይ ኣታዊ መረጋገጺ (ከም ደሞዝ ወይ ናይ ንግዲ ረብሓ)።
- ናይ ኣድራሻ መረጋገጺ።
- ንዝተሓተ ገንዘብ ምንጪ ዝገልጽ መረዳእታ።
- ንነጋዶ ድማ ናይ ታክስ ፍቓድ።
ባንኩ ንተጠቀምቲ ንምልላይ (KYC) ዘመናዊ ኣገባባት ከም ውሽጣዊ ናይ ብድር መጠን ኣገማምታን (internal scorecards) ካብ ሳልሳይ ወገን ዝርከብ ናይ ክሬዲት መረዳእታን ይጥቀም።
ናይ ሞባይል መተግበሪ ባህርያትን ተሞክሮ ተጠቀምትን
ናይ ዳሸን ባንክ ልዕለ-መተግበሪ (Super App) ዘመናውን ብዙሕ ባህርያት ዘለዎ እዩ።
- ባህርያት: ብሰለስተ ጠውቒ ዝፍጸም ክፍሊት፣ ብቁጽሪ ምስል (QR) ዝፍጸም ክፍሊት፣ ብኣካል ምልክት (biometric) ምእታው፣ ናይ በጀት መሳርሒታት፣ ብዙሕ ሕሳባት ምርኣይ፣ ንሸሪዓ ዝፍቀዱ ምርጫታትን ካልኦትን ይሓትት።
- ዲጂታል መርበብ: ናይ ባንኩ ወግዓዊ መርበብ ሓበሬታ (dashenbanksc.com) ብዛዕባ ባንኩን ፍርያታቱን ምሉእ ሓበሬታ ይህብ። ባንኩ ንዓለምለኸ ካርድታት ከም ኣሜሪካን ኤክስፕረስ (AMEX)፣ ቪዛ (VISA) ከምኡ’ውን ማስተርካርድ (MasterCard) ይድግፍ።
- ተሞክሮ ተጠቀምቲ: ኣብ ጎግል ፕለይ (Google Play) 4.1 ደረጃ ረኺቡ እዩ። ብዙሓት ተጠቀምቲ ንፍጥነት፣ ድሕነትን ብሰለስተ ጠውቒ ክፍሊት ንምፍጻም ዝምችእ ምዃኑን የመስግኑ። ይኹንምበር፣ ገለ ገለ ከም ምእታው ዘይምኽኣል (login crashes) ወይ ድማ ምድኻም ስራሕ ብዝምልከት ርእይቶታት ይቐርቡ።
ሕጋዊ ኩነታት፣ ናይ ዕዳጋ ቦታን ምስ ተወዳደርቲ ምውድዳርን
ዳሸን ባንክ ብመሰረት ሕጊ ሃገራዊ ባንክ ኢትዮጵያ ዝፍቀዶን ዝቆጻጸሮን ባንክ እዩ።
- ፍቓድን ቁጽጽርን: ባንኩ ብመሰረት ሕጊ ባንኪ ዝምልከት ኣዋጅ ቁጽሪ 84/1994 ፍቓድ ረኺቡ። ኣባል ናይ ኢትዮጵያ ማሕበር ባንክታት ኮይኑ፣ ንመዝዘዚ ሕግታት ሃገራዊ ባንክ ይቕበል። ክሳብ ሕጂ ብሕዝቢ ዝፍለጥ ናይ መቕጻዕቲ ተግባራት የብሉን።
- ንተጠቀምቲ ምክልኻል: ዳሸን ባንክ ብሃገራዊ ባንክ ኢትዮጵያ ዝተወሰኑ ሕግታት ብምኽባር፣ ብዛዕባ ናይ ወለድ መጠን፣ ክፍሊት ከምኡ’ውን ናይ ኣገልግሎት ረቛሒታት ንተጠቀምቲ ምሉእ ሓበሬታ ይህብ። ገንዘብ ምሕጻብን ምምዋል ግብረ ሽበራን ንምክልኻል ድማ ውስጣዊ ሕግታት ኣለዎ።
- ኣብ ዕዳጋ ዘለዎ ቦታ: ዳሸን ባንክ ኣብ ኢትዮጵያ ካብቶም ቀዳሞት ሓሙሽተ ብሕታዊ ባንክታት ሓደ ኮይኑ፣ ብቁጽሪ ቅርንጫፋቱን ብዲጂታል ኣገልግሎታቱን ይፍለጥ። ቀንዲ ተወዳደርቱ ድማ ከም ንግድ ባንክ ኢትዮጵያ (መንግስታዊ)፣ ኣይኤም ባንክ (I&M Bank)፣ ባንክ ኣቢሲንያ (Bank of Abyssinia) ከምኡ’ውን ኣዋሽ ባንክ (Awash Bank) ዝበሉ እዮም።
- ዝተፈልየ ባህሪ: ዳሸን ባንክ ንኣሜሪካን ኤክስፕረስ፣ ቪዛን ማስተርካርድን ኣብ ኢትዮጵያ ብመጀመርታ ዘውጸአ ባንክ እዩ። ቀዋሚ ብኤንፒኤል (BNPL) ኣገልግሎት ከምኡ’ውን ልዕለ-መተግበሪ ሞዴል ዝተጠቀመ እውን እዩ። ንሸሪዓ ዝፍቀዱ ኣገልግሎታትን ዝተደባለቑ ምምዝጋብ ገንዘብ ኣማራጺታትን እውን የቕርብ።
ግብራዊ ምኽሪ ንዝኾኑ ተበደርቲ
ንብድር ኣብ ዳሸን ባንክ ወይ ኣብ ካልእ ትካላት ፋይናንስ ክትሓቱ እንተደሊኹም፣ ነዞም ዝስዕቡ ነጥብታት ኣብ ግምት ምእታው ኣገዳሲ እዩ:
- ብቑዕነትኩም ኣረጋግጹ: ንዝደለኹሞ ብድር ብቑዓት ምዃንኩም ቅድሚ ምምልካትኩም ኣረጋግጹ። ነቲ ባንክ ዝሓቶ ጠለባት ምርድዳእ ኣገዳሲ እዩ።
- ንወለድን ክፍሊታትን ብንቕሓት ምርድዳእ: ነቲ ባንክ ዝሓቶ ናይ ወለድ መጠን፣ ናይ መስርሕ ክፍሊት፣ ናይ ምድሓር መቕጻዕቲ ከምኡ’ውን ካልኦት ዝተፈላለዩ ክፍሊታት ብንቕሓት ፈሊጥኩም ድለዩ። እዞም ክፍሊታት’ዚኦም ንዝምለስ ጠቕላላ ገንዘብ ብብርቱዕ ክውስኑ ይኽእሉ።
- ምስ ካልኦት ባንክታት ምውድዳር: ቅድሚ ብድር ምውሳድኩም፣ ዳሸን ባንክ ዘቕርቦም ኣገልግሎታት ምስቶም ካልኦት ኣብ ኢትዮጵያ ዝርከቡ ባንክታት ወይ ትካላት ፋይናንስ ኣወዳድሩ። እዚ ንዝሓሸ ምርጫ ንኽትገብሩ ይሕግዘኩም።
- ዲጂታል ኣገልግሎታት ተጠቐሙ: ናይ ዳሸን ባንክ ሞባይል መተግበሪ ብዙሕ ምቹእ ኣገልግሎታት ስለዘለዎ፣ ንግዜን ሓይልን ንምቑጣብ ተጠቀሙሉ። እንተኾነ ግን፣ ንኣገደስቲ ዝርዝር ሓበሬታ ወይ ንዝተወሳኺ ምብራሂ ናብ ቅርንጫፍ ምኻድ ኣይትረስዑ።
- ናይ ምምላስ ዓቕምኹም ኣረጋግጹ: ቅድሚ ብድር ምውሳድኩም፣ ነቲ ዝወሰድኩሞ ብድር ብግዜኡ ናይ ምምላስ ዓቕሚ ኣለኩም ዲኹም? ብልክዕ ርኣዩ። ዝበዝሐ ብድር ምውሳድ ንፋይናንሳዊ ጸገም ክውድድኩም ስለዝኽእል፣ ብጥንቃቐ ንገሩ።
- ናትኩም በጀት መሳርሒ ተጠቐሙ: ናይ ዳሸን ባንክ ሞባይል መተግበሪ ዘለዎ ናይ በጀት መሳርሒ፣ ንገንዘብኩም ብግቡእ ንምምሕዳርን ንወጻኢታትኩም ንምቁጽጻርን ክሕግዘኩም ይኽእል።
ብሓፈሻ ዳሸን ባንክ ዘመናዊን ብዙሕ ኣገልግሎታት ዘቕርብን ባንክ ኮይኑ፣ ኣብ ኢትዮጵያ ንዘለዉ ተጠቀምቲ ሰፊሕ ምርጫታት ይህብ። ብፍላይ ድማ ኣብ ዲጂታል ብድርን ልዕለ-መተግበሪ ኣገልግሎታትን ብዝገበሮም ዕብየታት ይፍለጥ።
