Bank of Abyssinia

Waa'ee Baankii Abisiiniyaa: Dhaabbata Liqii Dijitaalaa Itoophiyaatti

Baankii Abisiiniyaa, dhaabbata dhuunfaa Itoophiyaa keessaa isa guddaa fi baay'inaan beekamuudha. Bara 1996 irraa eegalee akka dhaabbata qooda qabeenyaatti hojii isaa kan jalqabe Baankiin kun, tajaajila baankii kalaqaa fi tooftaa haaraan maamiltoota miliyoona lamaa ol ta'aniif kenna. Qorannoon kun waa'ee Baankii Abisiiniyaa bal'inaan kan ibsu yoo ta'u, tajaajila liqii inni kennu, sadarkaa dhala liqii, akkamitti liqiin akka gaafatamu, appii moobaayilaa isaa fi sadarkaa isaa gabaa irratti ilaala.

Seenaa fi Haala Dhaabbataa Baankii Abisiiniyaa

Baankiin Abisiiniyaa maqaa guutuun Baankii Abisiiniyaa S.C. jedhamuun beekama. Seera Daldalaa Itoophiyaa fi Labsii Lakk. 84/1994 jalatti hundaa'ee, Ayyaana Guraandhalaa 15, 1996 hayyama argate. Jalqaba irratti bara 1905 kan hundaa'e yoo ta'u, Ayyaana Guraandhalaa 15, 1996 akka dhaabbata qooda qabeenyaa dhuunfaatti deebisee hundaa'e. Yeroo sana qooda qabeenyaa qarshii miliyoona 50 waliin abbootii qabeenyaa 131 ture.

• Abbummaa: Baankiin Abisiiniyaa dhuunfadhaan qabamee kan hojjetu yoo ta'u, namoota dhuunfaa fi dhaabbilee Itoophiyaa garagaraan kan hoogganamuudha. Abbaan qabeenyaa tokkicha olaanaa hin qabu, kunis muuxannoo hojii garaagaraa, barnootaa fi bashannanaa kan agarsiisudha.
• Tooftaa Hojii fi Gabaa Xiyyeeffatu: Baankiin kun tajaajila baankii garaagaraa maamiltoota dhuunfaa, daldaltoota gurguddoo fi dhaabbileef kenna. Kan keessaa:
  • Baankii Dhuunfaa: Quusannoo, herrega yeroo, liqii dhuunfaa, liqii manaa, kaardii liqii.
  • Daldaltoota Gurguddoo: Kaappitaala hojii, liqii yeroo, liqii daldalaa, liqii pirojektii.
  • Dhaabbilee Gurguddaa: Liqii waloo, hojii maallaqaa, tajaajila bulchiinsa maallaqaa.
  • Dijitaalaa: Appii Moobaayilaa Apollo, baankii interneetiin, meeshaalee ofii of tajaajiluun maamiltoota tajaajila baankii hin argannee fi gahaan hin tajaajilamne bira ga'uuf.
• Hoogganoota Ol’aanaa: Baankiin Abisiiniyaa hoogganoota muuxannoo qaban kan qabu yoo ta'u, isaan keessaa:
  • Hoogganaa Ol’aanaa: Obbo Bakaalii Zallaaqaa
  • Hoogganaa Baankii Dijitaalaa Ol’aanaa: Aadde Soosinaa Mangashaa
  • Hoogganaa Odeeffannoo Ol’aanaa: Obbo Daani'eel Haayiluu
  • Hoogganaa Liqii fi Daldalaa Ol’aanaa: Obbo Asaaminaw Daribaw
  • Hoogganaa Faayinaansii Ol’aanaa: Obbo Abrahaam Gabbayyoo
  • Dura Taa'aa Boordii: Obbo Makonnin Manyazawwaal

Gosa Liqii fi Tajaajila Liqii Baankii Abisiiniyaa

Baankii Abisiiniyaa gosa liqii garaagaraa maamiltoota isaa hundaaf, liqii dhuunfaa irraa kaasee hanga liqii daldalaa gurguddaatti kenna. Kunis fedhii maallaqaa hawaasaa fi dhaabbilee Itoophiyaa guutuuf kan gargaaruudha.

Gosa Liqii fi Baay’ina Liqii

• Liqii Dhuunfaa: Liqii mirkanaa hin qabne, liqii manaa (mortgage), liqii konkolaataa, liqii mindaa durfamee, liqii barnootaa, liqii diigraasaa (microcredit) appii Apollo irraan.
• Liqii Daldalaa: Kaappitaala hojii, liqii yeroo, liqii pirojektii, liqii daldalaa, liqii herrega irra darbuu (overdrafts), fi wabii baankii.
• Liqii Manii: Hanga waggaa 20tti kennama.
• Baay’ina Liqii:
  • Liqii dhuunfaa xiqqaan: Qarshii 5,000
  • Liqii dhuunfaa guddaan: Hanga qarshii miliyoona 2tti
  • Liqii daldalaa gurguddaa: Qarshii 50,000 irraa hanga qarshii miliyoona 100tti.

Sadarkaa Dhala Liqii, Kaffaltii fi Ulaagaalee Deebisuu

Baankiin Abisiiniyaa sadarkaa dhala liqii fi kaffaltiiwwan ifa ta'an kan qabu yoo ta'u, kunis gosa liqii fi yeroo deebisuu irratti hundaa'a.

• Sadarkaa Dhala Liqii:
  • Liqii gabaabaa (hanga ji'a 24): %10-13.5 waggaatti.
  • Liqii gidduugaleessaa (waggaa 2-5): %11-15 waggaatti.
  • Liqii dheeraa (waggaa 5 ol): Hanga %15 waggaatti.
  • Liqii diigraasaa Appii Apollo irraan: Kaffaltii tajaajilaa torbanitti %1.25, ji'aan %2.25, kurmaanaan %7.5. Yeroon yoo dabre adabbiin %3 ni jiraata.
• Yeroo Deebisuu:
  • Yeroon liqii ji'a 3 (liqii diigraasaa) irraa hanga waggaa 20 (liqii manaa) tti ni dheerata.
  • Karoorri deebisuu: Torbanitti, ji'aan, kurmaanaan.
  • Yeroon boqonnaa liqii (grace period) liqii pirojektiif mijataa ta'ee kennama.
• Kaffaltiiwwan Adda Addaa:
  • Kaffaltii jalqabaa/qophii: %1-%2 baay'ina liqii irraa (gosa liqii irratti garaagara).
  • Adabbii yeroo dabarseef: %3 qulqulluu baay'ina yeroo dabarseef.
  • Kaffaltii galmeessa wantoota dammaan qabamanii fi inshuraansii daldalaan kan baatamudha.

Barbaachisoo Liqii fi Wantoota Dammaan Qabaman

• Barbaachisoo Ijoo: Waraqaa eenyummaa, ragaa galii, ragaa teessoo.
• Wantoota Dammaan Qabaman:
  • Liqii qarshii 100,000 gadi ta'e mirkanaa hin barbaadu.
  • Liqii mirkanaa barbaadan: lafa, konkolaataa, waraqaa daldalaa, wabii garee.
  • Wantoonni dammaan qabaman: lafaaf %120, wantoota socho'aniif %150 baay'ina liqii irraa.

Sirna Gaaffii Liqii, Teeknooloojii fi Faayinaansii

Sirna Gaaffii Liqii fi Adeemsa Hojiirra Oolmaa Isaa

Baankii Abisiiniyaa sirna gaaffii liqii salphaa fi ifa ta'e kan qabu yoo ta'u, daandiiwwan garaagaraan maamiltoota isaa bira ga'a.

• Daandiiwwan Tajaajilaa: Appii Moobaayilaa Apollo (iOS, Android), marsariitii Abyssinia Online, dameewwan baankii 300 ol, ATM, fi meeshaalee ofii of tajaajiluuf.
• Barbaachisoo KYC (Beekumsi Maamilaa): Suuraa qubaa, mirkaneessa eenyummaa, ragaa galii, ragaa teessoo. Appii dijitaalaaf video-KYC.
• Banasuu Herregaa: Interneteedhaan daqiiqaa 10 gadiin; dameedhaan sa'aatii 1 gadiin.
• Madaallii Liqii: Baankiin Abisiiniyaa sirna madaallii liqii ofii isaa kan qabu yoo ta'u, odeeffannoo Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaa irraa, seenaa hojii moobaayilii fi odeeffannoo dijitaalaa Appii Apollo irraa walitti qabuun fayyadama. Kunis sadarkaa balaa liqii (A-E) murteessuun sadarkaa dhalaa fi wantoota dammaan qabaman murteessa.
• Adeemsa Maallaqa Kennuu: Maallaqni gara herrega baankii BoA yookiin baankii biraatti darba. Liqii diigraasaaf maallaqni karaa moobaayilii (Telebirr, Amole) kennama. Maallaqa damee irraa fudhatamuunis ni danda'ama.
• Walitti Qabuu fi Deebisuu: Odeeffannoon karaa SMS, Imeelii fi Appii irraan ni ergama. Mindaan herrega irraa kallattiin ni hir'ata. Liqii hin deebineef warreen idaa walitti qaban ni socho'u; yoo barbaachise seeraan wantoonni dammaan qabaman ni fudhatamu.

Teeknooloojii fi Tarkaanfii Baankii Abisiiniyaa

Baankii Abisiiniyaa teeknooloojii dijitaalaa irratti xiyyeeffachuun tajaajila isaa daran fooyyesseera.

• Appii Moobaayilaa Apollo: Bara 2023 kan eegalame yoo ta'u, App Store irratti 4.6, Google Play Store irratti 4.4 qabateera. Fayyadamtoonni salphina hojii isaa, saffina liqii kennuu fi tajaajila bal'aa kan akka banannoo herregaa, dabarsaa maallaqaa, gaaffii liqii, kaffaltii bilbilaa fi seensaa suuraa qubaan ni dinqisiifatu.
• Marsariitii: Dizayinii fooyya'aa kan qabu, meeshaa liqii shallaguu fi chaat-bot deggarsaaf ni qaba.
• Dameewwan fi ATM: Dameewwan 330 ol naannolee 11n keessa qaba. ATM 450 fi meeshaalee ofii of tajaajiluuf 150 magaalaa fi magaalaa ollaa keessa ni qaba.
• Maamiltoota fi Lakkoofsa: Maamiltoota daldalaa hojjetan miliyoona 2 qaba. %35 dubartoota, %25 umuriin isaanii waggaa 30 gadi. Daldaltoota gurguddaa 50,000 ol, dhaabbilee gurguddaa 1,200 ol.

Haala Seeraan Deeggaramuu, Sadarkaa Gabaa fi Gorsa Fayyadaa

Hayyama fi To’annoo Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaa

Baankii Abisiiniyaa seera fi labsii baankii Itoophiyaatiin kan hoogganamuudha.

• Hayyama fi To'annoo: Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaatiin Labsii Daldala Baankii Lakk. 84/1994 jalatti hayyamameera. Qajeelfamoota Baankii Biyyaalessaa fi qorannoo yeroo yeroon raawwatamuuf ni saaxilama.
• Amaloota Seera Kabajuu: Sagantaa Farra Dhiqiinsa Maallaqaa (AML) fi Farra Raawwii Shororkeessummaa (CFT) kan qabu yoo ta'u, waliigaltee FATF waliin wal sima. Qorannoo maamiltootaa %100, to'annoo sochii maallaqaa fi gabaasuu shakkisiisoo ni raawwata. Haqa maamilaa, sadarkaa kaffaltii ifa ta'e, qophii walitti qabuu sirrii fi eegumsa odeeffannoo dhuunfaa ni kabaja.
• Tarkaanfiiwwan Seeraa: Hanga ammaatti adabbii guddaa tokkollee hin qabu. Bara 2024 Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaatiin kalaqa baankii dijitaalaatiif jajjabeffameera.

Sadarkaa Gabaa fi Wal Dorgomtoota

Baankii Abisiiniyaa Baankii dhuunfaa Itoophiyaa keessaa sadarkaa olaanaa irratti argama.

• Qooda Gabaa: Baankii dhuunfaa qabeenyaa guutuudhaan sadarkaa 3ffaa irratti argama.
• Wal Dorgomtoota Ijoo: Baankii Daldalaa Itoophiyaa (mootummaa), Baankii Daashan, Baankii Awaash, Baankii Waldaa Oromiyaa.
• Garaagarummaa: Baankii dijitaalaa guutuu (Apollo) jalqaba kan kenne. Dargaggoota, dubartootaa fi daldaltoota gurguddaaf tajaajila bal'aa kenna. Dameewwan isaa Finfinnee alaatti bal'inaan tamsa'aniiru.
• Karoora Guddiinaa fi Wal Hojjechuu: Hanga bara 2027tti dameewwan 50 dabalachuu, hanga bara 2030tti damee Baha Afrikaa keessatti banachuu karoorfata. Wal Hojjechuu: Telcoms (Ethio Telecom USSD banking'f), fintechs (Disrupt Africa agent banking'f), dhaabbilee maallaqa biyya alaatii dabarsan.

Muuxannoo Maamiltootaa fi Odeeffannoo Dabalataa

Yaadonni maamiltootaa Baankii Abisiiniyaa fi tajaajila isaa ilaalchisee gamaagarameera.

• Yaada Fayyadamtootaa:
  • Appii Apollo: 4.6 (iOS), 4.4 (Android). Fayyadamtoonni salphina hojii, saffina liqii kennuu isaa ni jaallatu.
  • Glassdoor: Dameewwan irratti 3.9. Hoogganoonni gaarii ta'uu isaanii dubbatu garuu yeroo tokko tokko sarara dheeraa irratti komiin ni ka'a.
• Komiin Yeroo Baay’ee Ka’u: Liqii dhaabbilee gurguddaaf kennamuu irratti tursiisa. Yeroo baay'inaan hojiin irra jirutti yeroo tokko tokko tajaajilni ni cita.
• Tajaajila Maamilaa: Bilbila 24/7, chaatii appii keessaan. Sadarkaa qabxii gorsa netii (NPS) +45 (gidduugaleessi +25).
• Fakkeenya Hojii:
  • Kaafatteeriyaa Genet: Liqii qarshii 500,000 argattee ji'a 6 keessatti galii ishee %40n dabarsite.
  • Tech Innovations PLC: Liqii kaappitaala hojii qarshii miliyoona 2 argattee waggaa tokko keessatti gurgurtaa ishee %25n dabarsite.

Gorsa Hojii Irra Oolu Warra Liqii Barbaadaniif

Yoo Baankii Abisiiniyaa irraa liqii fudhachuu barbaaddan, odeeffannoo armaan gadii ilaaluun baay'ee barbaachisaadha:

• Karoora Guutuu Qabaadhaa: Liqii gaafachuu dura, kaayyoo liqii, baay'ina barbaaddu fi akkamitti akka deebistu ifatti beekuu qabda.
• Sadarkaa Dhala Liqii Qoradhaa: Gosa liqii ati barbaadduuf sadarkaa dhala liqii fi kaffaltiiwwan adda addaa sirriitti beekuu qabda. Keessumaa liqii diigraasaa Appii Apollo irratti kaffaltii torbanitti, ji'aan fi kurmaanaan jiran ilaali.
• Barbaachisoo Guuttadhaa: Waraqaa eenyummaa, ragaa galii (mindaa, daldalaa), fi ragaa teessoo keessan duraan dursee qopheessaa.
• Wantoota Dammaan Qabaman Mirkaneeffadhaa: Yoo liqiin keessan mirkanaa barbaadu, wantoonni dammaan qabaman keessan baay'ina liqii barbaaddaniif gahaa ta'uu isaa mirkaneeffadhaa.
• Appii Apollo Fayyadamaa: Yoo liqii salphaa fi saffisaa barbaaddan, Appii Apollo fayyadamuun filannoo gaarii dha. Barbaachisoo isaa fi adeemsa isaa sirriitti ilaalaa.
• Seenaa Liqii Keessan Fooyyessaa: Baankiin Abisiiniyaa odeeffannoo Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaa irraa fi seenaa hojii moobaayilii keessan ilaala. Kanaaf, herrega keessan sirriitti bulchuun baay'ee barbaachisaadha.
• Kaffaltii Duraan Deebisuu: Yoo dandeessan, liqii keessan yeroon yookiin yeroo duraan deebisuun adabbii irraa baraara.
• Tajaajila Maamilaa Fayyadamaa: Gaaffii yookiin yaaddoo yoo qabaattan, bilbiluun yookiin karaa appii isaan qunnamuun deebii sirrii argachuu dandeessu.

Goolaba

Baankii Abisiiniyaa dhaabbata faayinaansii Itoophiyaa keessaa isa murteessaa fi kalaqa qabuudha. Tooftaa dijitaalaa isaa, Appii Apollo dabalatee, fi tajaajila liqii bal'aa isaa, maamiltoota hedduuf filannoo gaarii isa taasisa. Yaada maamiltootaa, sadarkaa dhala liqii fi barbaachisoo isaa hubachuun, daldaltoonni liqii fudhachuu barbaadan murtoo sirrii fudhachuu danda'u. Baankiin kun guddina diinagdee Itoophiyaa keessatti gahee olaanaa kan taphatu yoo ta'u, gama teeknooloojiitiin hawaasa bira ga'uuf karoorawwan guddaa qaba.