Lion Bank

Dhaabbileen faayinaansii Itoophiyaa keessatti guddachaa deeman keessaa Baankiin Addunyaa Leencaa (Lion International Bank S.C. - BALD) tokko. Baankin kun dhiheessii liqaa isaa dijitaalaan babal’isuu fi teeknooloojii fayyadamuun tajaajila si’ataa kennuun beekama. Akka hayyuu faayinaansii tokkootti, gulaalliin kun Baankii Leencaa bal’inaan isin barsiisuun, tajaajila isaa, ulaagaalee isaa fi wantoota fayyadamtootaaf murteessoo ta’an ibsa.

Baankii Addunyaa Leencaa: Hima Walii Galaa fi Seenaa Isaa

Baankiin Addunyaa Leencaa Dhaabbata Dhuunfaa (BALD), seera daldalaa Itoophiyaa jalatti kan galmaa’e yoo ta’u, Onkoloolessa 2, 2006 (A.L.I.) hundeeffamee Amajjii 6, 2007 (A.L.I.) hojii jalqabe. Yeroo hundeeffametti abbootii aksiyoonaa 3,739 qaba ture, kaappitaala Birrii miiliyoona 432.5 kan bitame fi miiliyoona 108.2 kan kaffalame ture. Hanga Caamsaa 2025tti, abbootii aksiyoonaa kuma 13,918 ol fi kaappitaala Birrii biiliyoona 3.05 kaffalame qabaachuun, baankichi dhaabbata harka namoota muraasaa qofaan hin to’atamne ta’uu isaa agarsiisa.

Malli hojii Baankii Leencaa tajaajila baankii guutuu (universal banking) kan hordofu yoo ta’u, tajaajila dhuunfaa fi dhaabbilee lamaanuu kenna. Gabaa inni xiyyeeffatu keessaa:

• Lammiiwwan Biyya Alaa (Diaspora): Warra liqaa manaafi konkolaataa sharafa alaa fayyadamanii bitachuu barbaadan.
• Dhaabbilee Xiqqaa fi Giddugaleessaa (SMEs): Liqaa yeroo dheeraa adda addaa fi liqaa dijitaalaa waadaa malee argachuun danda'ama.
• Dhaabbilee Gurguddoo: Warra liqaa alaa-ergii fi gal-ergii, liqaa hojii fi kkf.
• Ummata Bal'aa: Tajaajila akka overdraft, ATM fi qusannoo mobaayilaa.

Hoggantoota ijoo keessaa Obbo Daani’eel Teekistee Pirezidaantii (2022 irraa eegalee) fi Aadde Alamm Asfaw Dura Taa’aa Boordii dha.

Tajaajila Liqaa fi Dhiheessii Dijitaalaa Baankii Leencaa

Baankiin Addunyaa Leencaa tajaajila liqaa adda addaa ummataaf kenna. Isaan keessaa muraasni:

• Liqaa Overdraft Dhuunfaa: Hanga daangaa waliigaltee irra ga'ameetti kan kennamu yoo ta'u, dhala baankii olaanaa + 14% kan qabuudha. Yeroo barbaadametti kan kaffalamuudha.
• Liqaa Daldalaa Gabaabaa: Hanga gatii waadaa irratti hundaa'uun kan murtaa'u yoo ta'u, dhalli baankii olaanaa + 25% dha. Waggaa 1 keessatti yeroo tokkoon ykn ciccitaan kaffalama.
• Liqaa Alaa-Ergii fi Duraa-Ergii: Dhalli baankii olaanaa + 24% dha. Ji'oota 12 keessatti kaffalama.
• Liqaa Yeroo Giddugaleessaa (Waggaa 15tti): Baasii piroojektii irraa %30 kan nama iyyannoo dhiheessuu kan irraa hir'isuun kennama. Dhalli baankii olaanaa + 26% dha. Ji'aan, ji'a sadiin ykn ji'a jahaan kaffalama.
• Liqaa Yeroo Dheeraa (Waggaa 5-10tti): Akka liqaa yeroo giddugaleessaa kan ta'u yoo ta'u, dhalli isaa garuu baankii olaanaa + 36% dha.
• Liqaa Konkolaataa fi Meeshaalee Hojii: Hanga gatii meeshaa irratti hundaa'uun kan kennamu yoo ta'u, dhalli isaa baankii olaanaa + 35% dha. Umrii meeshaa waliin kan wal simuun kaffalama.
• Liqaa Manaa Lammiiwwan Biyya Alaa (DML): %20 doolaaraan, paundiin ykn yuuroodhaan qusachuun, baankichi immoo %80 kan liqeessuudha. Dhalli isaa waggaatti %12.5-15 yoo ta'u, waggaa 15tti kaffalama.
• Liqaa Konkolaataa Lammiiwwan Biyya Alaa (DVL): %40 doolaaraan, paundiin ykn yuuroodhaan qusachuun, baankichi immoo %60 kan liqeessuudha. Dhalli isaa waggaatti %13-16 yoo ta'u, waggaa 7tti kaffalama.
• Liqaa Dijitaalaa Alegntaa: Hanga Birrii biiliyoona 500tti kan kennamu yoo ta'u, dhalli isaa waggaatti %18-24 dha. Ji'oota 3-12tti kaffalama. Liqaan kun waadaa hin gaafatu; garuu, galii ji'aa ykn galmee daldalaa fi seenaa sochii moobaayilaa irratti hundaa'a.

Kaffaltiiwwan fi Baasiiwwan Liqaa

• Baasii Qopheessaa/Adeemsa: %1.0-1.5 kan liqaa fudhatamee (liqaa adda addaaf ni jijjiirama).
• Kaffaltii Tarsiifamee Hintaane: %2 kan dhala waliigaltee irraa dabalee ji'aatti.
• Baasiiwwan Biroo: Akka baasii gatii ilaallachuu, seeraa fi inshuraansii.

Tajaajila Biroo

Baankin Leencaa tajaajila akka qusannoo fi lakkoofsa ammaa (ATM/debit card waliin), tajaajila bakka bu’aa fi moobaayilaa (Anbesa HelloCash kan USSD *803# fi IVR 8803 fayyadamuun Afaan Amaaraa, Tigriinyaa, Oromoo, Somaalee fi Ingiliffaan hojjetu) ni kenna. Kana malees, daldala addunyaa irratti tajaajila akka xalayaa amantii (letters of credit) fi garantiis ni kenna.

Adeemsa Iyyannoo, Dhala Liqaa fi Haalota Kaffaltii

Namni liqaa barbaadu Baankii Leencaa biratti karaa adda addaatiin iyyannoo dhiheeffachuu danda'a. Kunis, dameelee isaa gara 330 ol ta’anitti, bakka bu’oota Anbesa HelloCash (2,425) fayyadamuun, appii moobaayilaa (iOS/Android) ykn Marsariitii isaa fayyadamuun danda'ama.

Ulaagaalee Barbaachisoo fi Mirkaaneeffannaa

Hojii faayinaansii kamuu jalqabuuf, KYC (Know Your Customer) jechuun mirkaaneeffannaan eenyummaa barbaachisaadha.

• Kan Naannoo: Kaardii eenyummaa seera qabeessa (paaspoortii, kaardii eenyummaa biyyaa), ragaa teessoo fi ragaa madda maallaqaa.
• Lammiiwwan Biyya Alaa: Ergaa embasii ykn baankii waliin hojjetu irraa kan dhiheeffatan.

Xiinxala Liqaa fi Mirkaneeffannaa

Liqaawwan baankii kanneen bara durii, ulaagaalee shan (5Cs) kan fayyadamu yoo ta'u: Amala (Character), Dandeettii (Capacity), Kaappitaala (Capital), Waadaa (Collateral) fi Haalota (Conditions). Liqaan dijitaalaa Alegntaa garuu teeknooloojii fayyadamuun, galii ji'aa ykn daldalaa fi seenaa sochii moobaayilaa irratti hundaa'uun murtoo kenna, waadaa foonii hin gaafatu.

Kaffaltii Liqaa

Maallaqni liqaa fudhatame gara lakkoofsa baankii nama liqaa fudhatuutti, gara maallaqa moobaayilaatti ykn damee baankii ykn bakka bu'aa irraa fudhatamuun danda'ama.

Deebisanii Funanannaa Liqaa

Yeroo kaffaltiin dhiheenyatti ga’u, ergaan bilbilaa (SMS) ykn notification appii irraa ni ergama. Liqaawwan kanneen hin kaffalamneef, akkaataa qajeelfama Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaatti (BBI) tarkaanfiin seeraa ni fudhatama ykn waadaan ni fudhatama.

Sadarkaa Gabaa, Muuxannoo Maccaafattootaa fi Gorsa Fayyadamaa

Baankiin Addunyaa Leencaa baankii dhuunfaa gurguddoo 10 keessaa isa tokko dha. Qabeenya Birrii biiliyoona 41.8, qusannoo Birrii biiliyoona 40.04 fi liqaa Birrii biiliyoona 31.9 qabuudha. Baankichi dameelee 330 ol fi bakka bu'oota 2,425 ol qabaachuun, tajaajila isaa magaalaa fi baadiyyaatti babal'isee jira. Hanga ammaatti, maccaafattoota miiliyoona 2.22 ol qaba.

Dorgomtoota fi Adda Addummaa Baankii Leencaa

Dorgomtoota ijoo Baankii Leencaa keessaa Baankii Daldala Itoophiyaa (BDI), Baankii Daashan, Baankii Wagegen, Baankii Yuunaayitid fi Baankii Abaa'ii fa'a. Baankiin Leencaa garuu qabxiilee armaan gadiitiin adda ta'a:

• Liqaa Lammiiwwan Biyya Alaa: Sharafa alaa fayyadamuun liqaa manaafi konkolaataa.
• Liqaa Dijitaalaa Alegntaa: Liqaa waadaa hin gaafanne kan galii ji'aa ykn seenaa sochii moobaayilaa irratti hundaa'u.
• Sa'aatii Hojii Dheeraa: Dameelee gurguddoo keessatti hanga sa'aatii 7:00tti hojii kenna.
• Waliigaltee: BelCash (HelloCash), Itiyoo Teelekoom, Safaarikom waliin waliigaltee hojii qaba.

Muuxannoo Maccaafattootaa fi Yaada Kennaman

Appiin moobaayilaa Anbesa Mobile Banking iOS fi Android irratti kan argamu yoo ta'u, lakkoofsa baankii ilaaluu, maallaqa baankii gara baankiitti dabarsuu, kaardii bilbilaa guutuu, kaffaltii tajaajila adda addaa fi kaffaltii QR-code fayyadamuun kan danda'amu dha. Google Play irratti 4.1/5 kan argate yoo ta'u, namoonni tajaajila isaa saffisaa ta'uu isaa dinqisiifatu. Garuu, yeroo tokko tokko dhaabataa ta'uu dhabuu fi tajaajila USSD baadiyyaatti suuta ta'uu isaa irratti komiin ni ka'a.

Bu'aalee guddaa baankichi galmeesse keessaa tokko lammiiwwan biyya alaa Addis Ababaatti liqaa manaa DML fayyadamanii mana bitachuu danda'uu isaanii fi dhaabbileen xiqqaa fi giddugaleessaa liqaa Alegntaa fayyadamanii hojii isaanii babal'isachuu isaaniiti.

Gorsa Fayyadamaa Liqaa Barbaaduuf

Namoonni Baankii Leencaa irraa liqaa fudhachuu barbaadan qabxiiwwan armaan gadii irratti xiyyeeffachuu qabu:

• Dhala Liqaa Fi Haalota Kaffaltii Hubachuu: Dhala liqaa adda addaa fi kaffaltiiwwan jiran qulqullinaan beekuun murteessaadha. Liqaa dijitaalaa Alegntaa fi liqaa Lammiiwwan Biyya Alaa dhala gadi aanaa qabaachuu danda'u.
• Ulaagaalee Guutuu: Liqaa barbaadaniif ulaagaalee barbaachisoo ta'an hunda guutuu qabu. Liqaa Alegntaa yoo ta'e, galii fi seenaa sochii moobaayilaa keessan gaarii ta'uu qaba.
• Appii Moobaayilaa Fayyadamuu: Appiin Anbesa Mobile Banking tajaajila baankii hedduu salphisuu danda'a. Bu'aa isaa guutuu argachuuf appii kana fayyadamuu baradhaa.
• Madaallii Liqaa Keessanii Beekuu: Liqaa duraa duraan qabdanii jirtan ykn fedhiin kaffaltii keessan sirrii ta'uu isaa beekuu qabdu. Liqaa Alegntaa fi kanneen biroo irratti madaalliin kun ni ilaallama.
• Dargaggeessaa Ta'uu fi Qulqullina Odeeffannoo: Odeeffannoo sirrii fi qulqulluu baankiif kennuun adeemsa liqaa keessanii saffisa.
• Qajeelfama BBI Hordofuu: Baankin Leencaa qajeelfama Baankii Biyyaalessaa Itoophiyaa jala waan jiruuf, qajeelfamoonni kun liqaa keessan irratti dhiibbaa uumuu danda'u.

Walumaagalatti, Baankiin Addunyaa Leencaa teeknooloojii fayyadamuun tajaajila baankii adda addaa ummataaf dhiheessuun, keessumaa liqaa dijitaalaa fi kan Lammiiwwan Biyya Alaa irratti xiyyeeffachuun, guddina olaanaa agarsiiseera. Namoonni liqaa barbaadan odeeffannoo kana fayyadamuun murtoo sirrii fudhachuu danda'u.