የኩባንያው አጠቃላይ እይታና የጀርባ ታሪክ
አንበሳ ኢንተርናሽናል ባንክ አ.ማ. (አ.ኢ.ባ.) በኢትዮጵያ የንግድ ህግ መሰረት የተመዘገበ የግል አክሲዮን ማህበር ነው። ባንኩ ጥር 2 ቀን 1999 ዓ.ም. ተመስርቶ ጥር 6 ቀን 1999 ዓ.ም. የባንክ አገልግሎት መስጠት የጀመረ ሲሆን፣ በመጀመሪያ 3,739 መስራች ባለአክሲዮኖች እና 432.5 ሚሊዮን ብር የተመዘገበ ካፒታል እንዲሁም 108.2 ሚሊዮን ብር የተከፈለ ካፒታል ነበረው።
ከግንቦት 2017 ዓ.ም. ጀምሮ አንበሳ ባንክ ከ13,918 በላይ ባለአክሲዮኖች ያሉት ሲሆን፣ የተከፈለው ካፒታልም 3.05 ቢሊዮን ብር ደርሷል። ይህ የተበታተነ ባለአክሲዮን ስብጥር ባንኩ በጥቂት ግለሰቦች እጅ ከመውደቅ ይልቅ ሰፊ ህዝባዊ መሰረት እንዳለው ያሳያል።
ባንኩ ሁለንተናዊ የባንክ አገልግሎት ሞዴልን በመከተል ለግለሰቦችም ሆነ ለድርጅቶች ሰፋ ያለ የፋይናንስ ምርቶችን ያቀርባል። ዋና ዋና የዒላማ ገበያዎቹ:
- የዳያስፖራ ደንበኞች: በውጭ ምንዛሪ የቤትና የተሽከርካሪ ብድር የሚፈልጉ ኢትዮጵያውያን።
- አነስተኛና መካከለኛ ኢንተርፕራይዞች (አ.መ.ኢ.): ባህላዊ የአጭርና የረጅም ጊዜ ብድሮችን እንዲሁም ያለዋስትና የሚሰጥ ዲጂታል ብድርን ያገኛሉ።
- የድርጅትና የንግድ ፋይናንስ ደንበኞች: የገቢና ወጪ ንግድ፣ የቅድመ-ጭነት ፋይናንስ እና የስራ ካፒታል ብድር ይቀርባል።
- የብዙሃን ህብረተሰብ: ኦቨርድራፍት፣ የኤቲኤም አገልግሎት እና የሞባይል ባንኪንግ ተቀማጭ ገንዘብ።
የአንበሳ ባንክ የአሁኑ ፕሬዝዳንት አቶ ዳንኤል ተከስተ (ከ2022 ዓ.ም. ጀምሮ) ሲሆኑ፣ የቦርድ ሰብሳቢው ደግሞ አቶ አለም አስፋው ናቸው። ባንኩ በቴክኖሎጂ ላይ የተመሰረተ አገልግሎትን በማስፋፋት የዲጂታል ክፍያንና ብድርን በማስፋፋት ረገድ ትልቅ ሚና ይጫወታል።
አንበሳ ባንክ የሚያቀርባቸው የብድር ምርቶችና አገልግሎቶች
አንበሳ ባንክ የተለያዩ ደንበኞችን ፍላጎት ለማሟላት የተነደፉ ሰፋፊ የብድር ምርቶች አሉት። እነዚህም የሚከተሉትን ያካትታሉ:
የተለያዩ የብድር አይነቶች
- የግል ኦቨርድራፍት ብድር: በደንበኛው የሂሳብ እንቅስቃሴ ላይ በመመርኮዝ እስከተፈቀደው ገደብ ድረስ የሚሰጥ ብድር ነው። ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ (Prime rate) ሲደመር 14 በመቶ አካባቢ ነው። ክፍያውም እንደ ሂሳብ እንቅስቃሴው እንደገና የሚሽከረከር ነው።
- የዕቃ ማስያዣ ብድር (አጭር ጊዜ): በዋስትና በሚያዘው የዕቃ ዋጋ የሚወሰን ነው። ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ ሲደመር 25 በመቶ ሲሆን፣ እስከ አንድ ዓመት በሚደርስ ጊዜ ውስጥ የሚከፈል ነው። ዋስትናውም የመጋዘን ደረሰኝ ወይም የጭነት ሰነድ ሊሆን ይችላል።
- የኤክስፖርትና ቅድመ-ጭነት ብድር: በኤክስፖርት ውል መሰረት የሚሰጥ ሲሆን፣ ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ ሲደመር 24 በመቶ ነው። እስከ 12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ መክፈል ይቻላል። ዋስትናውም የኤክስፖርት ሰነዶች ናቸው።
- መካከለኛና ረጅም ጊዜ ብድር:
- መካከለኛ ጊዜ (እስከ 5 ዓመት): የፕሮጀክቱ ወጪ ሲቀነስ 30 በመቶ የአመልካቹ ድርሻ ሲሆን፣ ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ ሲደመር 26 በመቶ ነው። ክፍያው ወርሃዊ፣ ሩብ ዓመታዊ ወይም ግማሽ ዓመታዊ ሊሆን ይችላል። የንብረት ዋስትና እና የፕሮጀክት አዋጭነት ጥናት ያስፈልገዋል።
- ረጅም ጊዜ (5-10 ዓመት): በተመሳሳይ መልኩ የፕሮጀክቱ ወጪ ሲቀነስ 30 በመቶ የአመልካቹ ድርሻ ሲሆን፣ ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ ሲደመር 36 በመቶ ነው። የክፍያ እና የዋስትና መስፈርቶቹ ከመካከለኛ ጊዜ ብድር ጋር ተመሳሳይ ናቸው።
- የሞተር ተሽከርካሪና ማሽን ብድር: በንብረቱ ዋጋ የሚወሰን ሲሆን፣ ወለዱ የብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ ሲደመር 35 በመቶ ነው። የብድሩ ጊዜ ከንብረቱ የህይወት ዘመን ጋር የሚመጣጠን ሲሆን፣ ዋስትናውም በንብረቱ ላይ የሚደረግ እገዳ ነው።
- የዳያስፖራ የቤት ብድር (DML): አመልካቹ 20 በመቶውን በአሜሪካ ዶላር፣ በእንግሊዝ ፓውንድ ወይም በዩሮ ማስቀመጥ አለበት። ባንኩ ቀሪውን 80 በመቶ ይሸፍናል። የወለድ ምጣኔው ከ12.5-15 በመቶ ሲሆን፣ እስከ 15 ዓመት በሚደርስ ጊዜ ውስጥ መክፈል ይቻላል። ዋስትናውም በንብረቱ ላይ የሚደረግ የቤት ማስያዣ ነው።
- የዳያስፖራ የተሽከርካሪ ብድር (DVL): አመልካቹ 40 በመቶውን በውጭ ምንዛሪ ማስቀመጥ አለበት። ባንኩ ቀሪውን 60 በመቶ ይሸፍናል። የወለድ ምጣኔው ከ13-16 በመቶ ሲሆን፣ እስከ 7 ዓመት በሚደርስ ጊዜ ውስጥ መክፈል ይቻላል። ዋስትናውም በተሽከርካሪው ላይ የሚደረግ እገዳ ነው።
- ዲጂታል ብድር በአለግንታ: ይህ ልዩ ብድር ያለአካላዊ ዋስትና የሚሰጥ ሲሆን፣ አመልካቹ እስከ 500 ሚሊዮን ብር የሚያደርስ የብድር አገልግሎት ማግኘት ይችላል። የወለድ ምጣኔው ከ18-24 በመቶ ሲሆን፣ ከ3-12 ወራት ባለው ጊዜ ውስጥ መክፈል ይቻላል። ብድሩ የሚሰጠው በደሞዝ ወይም በንግድ ልውውጥ ታሪክ ላይ ተመስርቶ ነው።
ተቀማጭ ገንዘብና አለም አቀፍ የባንክ አገልግሎቶች
ከብድር በተጨማሪ አንበሳ ባንክ የቁጠባና የሂሳብ ሂሳቦችን፣ የኤጀንትና የሞባይል ባንኪንግ አገልግሎቶችን (አንበሳ ሄሎካሽ በ803# እና 8803) በበርካታ የአካባቢ ቋንቋዎች ያቀርባል። በተጨማሪም የንግድ ፋይናንስ አገልግሎቶች የሆኑትን የብድር ደብዳቤ (Letters of Credit)፣ ዋስትናዎች (Guarantees) እና የገቢና ወጪ ንግድ ፋይናንስ በመስጠት አለም አቀፍ ንግድን ያመቻቻል።
የወለድ ምጣኔዎች፣ ክፍያዎች እና የብድር ውሎች
የአንበሳ ባንክ የብድር አገልግሎቶችን ከመጠቀምዎ በፊት ከወለድ ምጣኔዎች፣ ከክፍያዎች እና ከብድር ውሎች ጋር መተዋወቅ ጠቃሚ ነው።
የወለድ ምጣኔዎች
ከላይ እንደተዘረዘረው፣ አብዛኞቹ የባንኩ የብድር የወለድ ምጣኔዎች በኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ መነሻ ምጣኔ (Prime rate) ላይ የተመሰረቱ ሲሆን፣ በተለያዩ የብድር አይነቶች ላይ ተጨማሪ መቶኛ ይጨምርባቸዋል። የዳያስፖራ ብድሮች እና የአለግንታ ዲጂታል ብድር ቋሚ የወለድ ምጣኔ አላቸው። ለምሳሌ:
- የግል ኦቨርድራፍት: መነሻ ምጣኔ + 14 በመቶ
- የዕቃ ማስያዣ ብድር: መነሻ ምጣኔ + 25 በመቶ
- የዳያስፖራ የቤት ብድር: 12.5-15 በመቶ
- አለግንታ ዲጂታል ብድር: 18-24 በመቶ
እነዚህ ምጣኔዎች እንደ ገበያው ሁኔታ እና የብሔራዊ ባንክ መመሪያ ሊለወጡ ስለሚችሉ፣ ለትክክለኛው መረጃ ባንኩን ማነጋገር ይመከራል።
ክፍያዎች
ከወለድ በተጨማሪ የተለያዩ ክፍያዎች ሊኖሩ ይችላሉ:
- የአገልግሎት/የማስፈጸሚያ ክፍያ: ከብድሩ መጠን ከ1.0-1.5 በመቶ ሊደርስ ይችላል (እንደ ብድሩ አይነት ይለያያል)።
- የዘገየ ክፍያ: ከተስማሙበት የወለድ ምጣኔ በላይ በወር 2 በመቶ ሊጨመር ይችላል።
- ተጨማሪ ክፍያዎች: የንብረት ግምገማ፣ የህግ አገልግሎት እና የኢንሹራንስ ክፍያዎች እንደ አስፈላጊነቱ ይከፈላሉ።
የብድር ውሎችና የመክፈያ ሁኔታዎች
የብድር ውሎቹ እንደ ብድሩ አይነት ይለያያሉ:
- የግል ኦቨርድራፍት: እንደገና የሚሽከረከር ሲሆን፣ በፍላጎት ጊዜ የሚከፈል ነው።
- የአጭር ጊዜ ብድሮች: በአንድ ዓመት ውስጥ የሚከፈሉ ሲሆን፣ ክፍያው በአንድ ጊዜ ወይም በየወሩ ሊሆን ይችላል።
- የመካከለኛና የረጅም ጊዜ ብድሮች: እንደ ብድሩ አይነት እስከ 15 ዓመት የሚደርስ የመክፈያ ጊዜ ያላቸው ሲሆን፣ ክፍያው ወርሃዊ፣ ሩብ ዓመታዊ ወይም ግማሽ ዓመታዊ ሊሆን ይችላል።
- የዳያስፖራ ብድሮች: የቤት ብድር እስከ 15 ዓመት፣ የተሽከርካሪ ብድር ደግሞ እስከ 7 ዓመት የሚደርስ የመክፈያ ጊዜ አላቸው።
የአፕሊኬሽን ሂደት፣ መስፈርቶች እና የዲጂታል አገልግሎቶች
የአንበሳ ባንክ የብድር ወይም የሌሎች አገልግሎቶች አመልካቾች የተለያዩ ምቹ መንገዶችን መጠቀም ይችላሉ።
የደንበኛ ምዝገባና መስፈርቶች
አገልግሎቶቹን ለማግኘት የሚከተሉትን መንገዶች መጠቀም ይቻላል:
- የቅርንጫፍ አውታረመረብ: ከ330 በላይ ቅርንጫፎች አሉት።
- አንበሳ ሄሎካሽ ወኪሎች: 2,425 ወኪሎች በመላ አገሪቱ ይገኛሉ።
- የሞባይል መተግበሪያ: ለአይ.ኦ.ኤስ. (iOS) እና ለአንድሮይድ (Android) ተጠቃሚዎች ይገኛል።
- የኢንተርኔት ባንኪንግ: በባንኩ ድረ-ገጽ (anbesabank.com) በኩል አገልግሎት ይሰጣል።
የደንበኛ መለያ ማረጋገጫ (KYC) መስፈርቶች:
- ትክክለኛ መታወቂያ (የፓስፖርት፣ ብሔራዊ መታወቂያ)
- የመኖሪያ አድራሻ ማረጋገጫ
- የገንዘብ ምንጭ ሰነዶች
- ለዳያስፖራ ደንበኞች: የኤምባሲ ወይም የተጓዳኝ ባንክ ደብዳቤ ሊያስፈልግ ይችላል።
የብድር ምዘና እና አፈጻጸም
- ባህላዊ ብድሮች: ባንኩ የብድር አሰጣጥ አምስቱን ወሳኝ ነጥቦች (Character, Capacity, Capital, Collateral, Conditions) በመጠቀም የአመልካቹን የብድር አቅም ይገመግማል።
- አለግንታ ዲጂታል ብድር: በራስ-ሰር ውሳኔ አሰጣጥ ስርዓት የሚመራ ሲሆን፣ በአመልካቹ የደሞዝ መጠን ወይም የንግድ ልውውጥ ታሪክ እንዲሁም የሞባይል ግብይት ታሪክ ላይ ተመስርቶ ያለአካላዊ ዋስትና ብድር ይሰጣል።
የገንዘብ ክፍያ ዘዴዎች: ብድሩ በባንክ ዝውውር፣ በሞባይል ገንዘብ ወይም በጥሬ ገንዘብ በቅርንጫፎች በኩል ሊከፈል ይችላል።
የገንዘብ አሰባሰብና ማገገሚያ: ባንኩ ክፍያዎችን በኤስኤምኤስ እና በመተግበሪያ ማስታወቂያዎች ያስታውሳል። የብድር ክፍያ ሳይፈጸም ሲቀር፣ በብሔራዊ ባንክ መመሪያ መሰረት የህግ እርምጃ በመውሰድ ዋስትናዎችን የማስፈጸም ስልጣን አለው።
የሞባይል መተግበሪያ እና የዲጂታል ልምድ
አንበሳ ሞባይል ባንኪንግ መተግበሪያ ለአይ.ኦ.ኤስ. እና ለአንድሮይድ ስልኮች ይገኛል። ይህ መተግበሪያ የሚከተሉትን ባህሪያት ያቀርባል:
- የሂሳብ ማጣሪያ
- የባንክ ዝውውር (በአንበሳ ባንክ ውስጥ እና ወደ ሌሎች ባንኮች)
- የአየር ሰዓት ግዢ
- የፍጆታ ክፍያዎች (ውሃ፣ መብራት፣ ስልክ)
- በፈጣን ምላሽ ኮድ (QR-code) የነጋዴ ክፍያዎች
በጎግል ፕሌይ ላይ የሞባይል መተግበሪያው ከ5,200 በላይ ግምገማዎች ከ4.1/5 ጥሩ ደረጃ አግኝቷል። ተጠቃሚዎች ምቾቱን ቢያመሰግኑም አልፎ አልፎ የመቆራረጥ ችግሮች እንዳሉ ይጠቅሳሉ። ባንኩ የዲጂታል መገኘቱን በድረ-ገጹ (anbesabank.com) እና በማህበራዊ ሚዲያ (X/Twitter, Instagram) ያጠናክራል።
የደንበኞች ግምገማ፣ የገበያ ቦታ እና ለተበዳሪዎች ተግባራዊ ምክር
የገበያ ቦታ እና ተወዳዳሪዎች
አንበሳ ባንክ በንብረት (43.03 ቢሊዮን ብር)፣ በተቀማጭ ገንዘብ (35.62 ቢሊዮን ብር) እና በብድር (30.46 ቢሊዮን ብር) ከሚገኙ የግል ባንኮች መካከል ቀዳሚዎቹን አስር ውስጥ የሚይዝ ነው። ዋና ዋና ተወዳዳሪዎቹ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ፣ ዳሽን ባንክ፣ ወጋገን ባንክ፣ ዩናይትድ ባንክ እና አባይ ባንክ ናቸው።
አንበሳ ባንክን ከሌሎች የሚለዩት ባህሪያት:
- የዳያስፖራ ብድር: በጠንካራ ምንዛሪ ብድር መስጠት።
- አለግንታ ዲጂታል ብድር: ያለዋስትና የሚሰጥ ዲጂታል ብድር።
- የተራዘመ የቅርንጫፍ አገልግሎት: በአንዳንድ ዋና ዋና ከተሞች ቅርንጫፎቹ እስከ ምሽት 1 ሰዓት ድረስ ክፍት ናቸው።
- ጠንካራ የኤጀንት ኔትወርክ: የፋይናንስ ተደራሽነትን ለማስፋፋት በርካታ ወኪሎች አሉት።
የደንበኞች አስተያየት እና እርካታ
የአንበሳ ባንክ የሞባይል መተግበሪያ በአጠቃላይ በጥሩ ሁኔታ ይታያል። ደንበኞች ምቾቱን ቢያመሰግኑም፣ በገጠር አካባቢዎች የሞባይል አጭር ኮድ (USSD) ግብይቶች መዘግየት እና ለትላልቅ የንግድ ፋይናንስ ጥያቄዎች ምላሽ ለማግኘት የሚወስደው ጊዜ ረጅም መሆኑን ይጠቅሳሉ። ባንኩ ባለብዙ ቋንቋ ተናጋሪዎች ያሉበት 24/7 የጥሪ ማዕከል እና በተራዘመ ሰዓት የሚሰሩ ቅርንጫፎች አሉት።
የአንበሳ ባንክ የፋይናንስ አፈጻጸም ጠንካራ ነው። የ2016 ዓ.ም. የፋይናንስ ውጤቶች ባንኩ ጠቅላላ ንብረቱን በ22.8% ወደ 43.03 ቢሊዮን ብር፣ የተቀማጭ ገንዘቡን በ30.4% ወደ 35.62 ቢሊዮን ብር እና ብድሩን በ14.1% ወደ 30.46 ቢሊዮን ብር ማሳደጉን ያሳያል። ለአንድ አክሲዮን የሚደርሰው ትርፍ (EPS) 281.52 ብር ሲሆን፣ በካፒታል ላይ የተገኘው ትርፍ (ROE) ደግሞ 18.47% ደርሷል።
ለተበዳሪዎች ተግባራዊ ምክር
አንበሳ ባንክን ጨምሮ ከማንኛውም የፋይናንስ ተቋም ብድር ለመውሰድ ሲያስቡ የሚከተሉትን ነጥቦች ማገናዘብ ጠቃሚ ነው:
- የወለድ ምጣኔዎችን ያነጻጽሩ: በተለያዩ ባንኮች የሚቀርቡትን የወለድ ምጣኔዎች በማነጻጸር ለእርስዎ የተሻለውን አማራጭ ይምረጡ።
- የብድር ውሎችን በጥንቃቄ ይረዱ: የብድሩን ጊዜ፣ የክፍያ መርሃ ግብር፣ ክፍያዎችን እና ማናቸውንም የቅጣት ውሎች በደንብ ያንብቡ እና ይጠይቁ።
- የመክፈል አቅምዎን ይገምግሙ: ብድር ከመውሰድዎ በፊት ወርሃዊ የገቢና ወጪ ሂሳብዎን በመፈተሽ ብድሩን የመመለስ አቅምዎን ያረጋግጡ።
- የደንበኞች አገልግሎት ጥራት: የባንኩን የደንበኞች አገልግሎት ጥራት ይፈትሹ። ፈጣን ምላሽ እና ድጋፍ የሚያገኙበት ባንክ መምረጥ ጠቃሚ ነው።
- የዲጂታል አገልግሎቶችን ይጠቀሙ: እንደ አንበሳ ሞባይል ባንኪንግ ያሉ ዲጂታል አገልግሎቶች የባንክ ግብይቶችን ለማከናወን ጊዜ ቆጣቢ እና ምቹ ናቸው። የሞባይል ባንኪንግ አገልግሎቶችን በጥንቃቄ በመጠቀም ጊዜና ጉልበት ይቆጥቡ።
- ዋስትና እና ክፍያዎች: ብድርዎን የሚያስጠብቁትን ንብረቶች እና የሚከፍሏቸውን ተጨማሪ ክፍያዎች (የግምገማ፣ የህግ፣ የኢንሹራንስ) በግልጽ ይረዱ።
በማጠቃለል፣ አንበሳ ኢንተርናሽናል ባንክ በኢትዮጵያ ውስጥ የተለያዩ የብድር ምርቶችን እና የፋይናንስ አገልግሎቶችን የሚያቀርብ ጠንካራ የፋይናንስ ተቋም ነው። በተለይም የዳያስፖራ ብድር እና አለግንታ ዲጂታል ብድር በገበያ ውስጥ ልዩ የሚያደርጉት ባህሪያት ናቸው። እንደ ማንኛውም የፋይናንስ ውሳኔ፣ በጥንቃቄ ማሰብ እና ሙሉ መረጃ ማግኘት ለስኬታማ የብድር ተሞክሮ ቁልፍ ነው።
