መእተዊ: ባንኪ ኦሮሚያ ኣብ ኢትዮጵያ
ባንኪ ኦሮሚያ፣ ብወግዒ ኦሮሚያ ኢንተርናሽናል ባንኪ ኤስ.ሲ. ተባሂሉ ዝፍለጥ፣ ካብቶም ኣብ ኢትዮጵያ ኣገደስቲ ዝኾኑ ባንክታት ሓደ እዩ። ኣብ 2008 ብሕጋዊ መንገዲ ተመዝጊቡን ብብሄራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ፍቓድ ተዋሂብዎን ዝተመስረተ ባንኪ እዩ። እዚ ባንኪ ብፍላይ ንንኣሽቱን ማእኸለዎትን ትካላትን (MSMEs) ከምኡ'ውን ንገጠርኛታትን ዲጂታላዊን ስርሓዊን ኣገልግሎት ንምሃብ ይዓዪ። መብዛሕትኡ ናይዚ ባንኪ ኣፍራስራሲት ካብ ውልቀ ሰባትን ካብ ክልላዊ ምዕባለ ገንዘባትን ዝተዋደደ እዩ።
ኣጠቃላሊ ትዕዝብቲ ባንኪ ኦሮሚያ
ባንኪ ኦሮሚያ ንባንኪንግ ሓደስቲ ኣቀራርባታት ብምጥቃም ናይ ኢትዮጵያ ፋይናንሳዊ ዘርፊ ብዝበለፀ ንምምዕባሉ ይስራሕ። እዚ ባንኪ ንሕርሻዊ ዘርፊ፣ ንንኣሽቱ ንግዲታት፣ ከምኡ'ውን ንከተማዊ ደምበኛታት ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት የቕርብ።
- ሕጋዊ ስሙን ምዝገባን: ኦሮሚያ ኢንተርናሽናል ባንኪ ኤስ.ሲ.፣ ብሕጊ ንግዲ ኢትዮጵያ ዝተመዝገበን ብብሄራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ፍቓድ ዝወሃቦን።
- ዝተመስረተሉ ዓመትን ኣፍራስራሲቱን: ኣብ 2008 ዝተመስረተ እዩ። ኣፍራስራሲት ካብ ብውልቂ ዝሓዙ ኣፍራስራሲትን ክልላዊ ምዕባለ ገንዘባትን ዝተዋደደ እዩ።
- ሞዴል ንግድን ዕላማዊ ዕዳጋን: ቀንዲ ኣገልግሎታቱ ንግዲ ባንኪ፣ ኮርፖሬት ባንኪንግ፣ ከምኡ'ውን ምልቓሕ ንንኣሽቱን ማእኸለዎትን ትካላት የጠቓልል። ብፍላይ ኣብ ክልል ኦሮሚያ ንዝርከቡ ሕርሻዊን ንግዲን ዘርፊታት፣ ከምኡ'ውን ንከተማዊ ደምበኛታት ይዓዪ።
- ቁልፊ ፈፃሚታት:
- ኣቶ ተፈራ መኮንን - ኣቦ መንበር
- ኣቶ በከለ ኣለሙ - ማናጂንግ ዳይረክተር
- ወ/ሮ ሊያ ኣብዲሳ - ዋና ፋይናንሳዊ ኣመሓዳሪት
- ኣቶ ሰለሞን ሃይለ - ሓላፊ ቸርቻሮ ባንኪንግ
ዘቕርቦም ኣገልግሎታት ፋይናንስን ዝርዝር ብድርታትን
ባንኪ ኦሮሚያ ንደምበኛታቱ ዝተፈላለዩ ፍርያት ብድርታት የቕርብ። እዚኦም ብፍላይ ንኣፈላላይ ድሌታት ነበርቲን ንግዳዊ ትካላትን ዝሰርሑ እዮም።
ፍርያት ብድርታት:
- ማይክሮ ብድርታት: ካብ 5,000 ክሳብ 100,000 ቅርሺ ኢትዮጵያ። እዚ ንንኣሽቱ ንግዲታት ንምጅማር ወይ ንምዕባይ ዝሕግዝ እዩ።
- ውልቃዊ ብድርታት: ካብ 50,000 ክሳብ 500,000 ቅርሺ ኢትዮጵያ። ንውልቃዊ ድሌታት ከም ትምህርቲ፣ ጥዕና ወይ ካልእ ወፃኢታት ዝውዕል እዩ።
- ንግዳዊ ብድርታት: ካብ 200,000 ክሳብ 5,000,000 ቅርሺ ኢትዮጵያ። ንትካላት ንምስፋሕ፣ ንዋና ከተማ ምድላው ወይ ንካልኦት ንግዳዊ ዕላማታት ዝኸውን።
- ሕርሻዊ ብድርታት: ካብ 10,000 ክሳብ 2,000,000 ቅርሺ ኢትዮጵያ። ንሓረስቶት ንምሕጋዝን ንሕርሻዊ ልምዓት ንምጥንኻርን ዝተዳለወ እዩ።
መጠን ወለድ (APR):
መጠን ወለድ (ዓመታዊ መምርሒ ወለድ) ኣብ ዝተፈላለዩ ፍርያት ብድርታት ይፈላለ ይምሰል:
- ማይክሮ ብድርታት: ካብ 15% ክሳብ 18%
- ውልቃዊ ብድርታት: ካብ 12% ክሳብ 16%
- ንግዳዊ ብድርታት: ካብ 10% ክሳብ 14%
- ሕርሻዊ ብድርታት: ካብ 9% ክሳብ 13%
እማመታት ብድርን ምምላስን:
- ማይክሮ ብድርታት: ክሳብ 12 ኣዋርሕ
- ውልቃዊ ብድርታት: ክሳብ 36 ኣዋርሕ
- ንግዳዊ ብድርታት: ክሳብ 60 ኣዋርሕ
- ሕርሻዊ ብድርታት: ምስ ግዜ ኣሰናድዳ ምርብራብ ዝተተሓሓዘ ምምላስ
ቅርፂ ክፍሊት:
- ምጅማር ብድር: 1% - 2% ካብ መጠን ብድር
- መስርሕ ምምሕዳር: 500 ቅርሺ ኢትዮጵያ
- ዘግየ ምምላስ: 2% ኣብ ወርሒ ካብቲ ዘግየ ዝተመልሰ መጠን
ጠለባት መሕለፊ:
- ማይክሮ ብድርታት: ጉጅለኣዊ መሕለፊ ወይ ዝንቀሳቐስ ንብረት።
- ውልቃዊ/ንግዳዊ ብድርታት: ሰነድ ንብረት፣ ማሽነሪ፣ ወይ መኽዘን ንብረት።
- ሕርሻዊ ብድርታት: ሰነድ መኽዘን ወይ ሕርሻዊ መሳርሒታት።
ኣሰራርሓን ቴክኖሎጂን
ባንኪ ኦሮሚያ ንደምበኛታቱ ቀሊልን ቅልጡፍን ኣገልግሎት ንምሃብ ዝተፈላለዩ ኣገባባት ይጥቀም።
ቻናላት ምሕታት:
- ሞባይል ኣፕሊኬሽን: ኣብ iOS ከምኡ'ውን ኣንድሮይድ ተበፃሒ እዩ።
- ኦንላይን መሓተቲ: ብወብሳይት ባንኪ ይካየድ።
- ቅርንጫፋት: ልዕሊ 120 ቅርንጫፋት ኣብ ኦሮሚያን ኣዲስ ኣበባን ኣለዎ።
ምልላይ ደምበኛን ምትእስሳርን (KYC & Onboarding):
- ብማእከላይ መዝገብ ኣቢሉ ምልላይ ብሃገራዊ መንነት ካርድ።
- ብደሞዝ ወይ ብንግዲ ፍቓድ ኣቢሉ ምርግጋፅ ኣታዊ ወይ ንግዲ።
- ኣብ ቅርንጫፋት ብዲጂታል ባዮሜትሪክስ ምልላይ።
ክሬዲት ስኮሪንግን ምምሕዳርን:
- ብመረጃታት ክሬዲት ቢሮ፣ ብምምርማር ኣታዊ፣ ከምኡ'ውን ብዋጋ ንብረት ዝተዋደደ ናይ ባዕሉ ስርዓተ ምምርማር ክሬዲት።
- ብኣፕሊኬሽን ኣቢሉ ቀዳማይ ኣውቶማቲክ ውሳነ፣ ንዓበይቲ ብድርታት ድማ ብኢድ ምምርማር።
ኣገባባት ምፍናው ገንዘብ:
- ናብ ባንኪ ሕሳብ ምልውዋጥ ገንዘብ።
- ብሞባይል ገንዘብ ምልውዋጥ (ከም M-Birr)።
- ኣብ ቅርንጫፍ ገንዘብ ምውፃእ።
ቴክኖሎጂን በፅሒትን:
- ሞባይል ኣፕሊኬሽን:
- ኣብ iOS ከምኡ'ውን ኣንድሮይድ ይርከብ።
- ኣብ Google Play ልዕሊ 4.2 ከምኡ'ውን ኣብ Apple App Store ልዕሊ 4.0 ኮኾብ ተዋሂብዎ።
- ዋና ዋና ኣገልግሎታት: ምርምር ሕሳብ፣ ምልውዋጥ ገንዘብ፣ ምሕታት ብድር፣ ዲጂታል መግለፂታት ሕሳብ።
- ወብሳይትን ዲጂታል ህላወን:
- ናይ ባንኪ ወብሳይት ምስ ኦንላይን ባንኪንግ ፖርታል ኣለዎ።
- ኣብ ፌስቡክን ሊንክድኢንን ንደምበኛታት ምትእስሳር ንጡፍ እዩ።
- ጂኦግራፊያዊ ሽፋን:
- ኣብ ኩለን 20 ዞናታት ክልል ኦሮሚያን ኣብ ዓበይቲ ከተማታትን ቅርንጫፋት ኣለዎ።
- ቁፅሪ ደምበኛታት:
- ልዕሊ 1.2 ሚልዮን ዝገንዘብ ዘዋድዑ ደምበኛታት።
- ልዕሊ 80,000 ዝተለቅሑ ደምበኛታት።
- 60% ገጠርኛታት ንኣሽቱ ትካላት፣ 40% ከተማዊ ደምበኛታት።
ምቁፅፃርን ሕጋዊ ድሕነትን
ባንኪ ኦሮሚያ ብብሄራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ሕጋዊ ፍቓድ ዝተዋህቦን ብኡኡ ዝቁፅፀርን ባንኪ እዩ።
- ፍቓድን ክትትልን: ብብሄራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ፍቓድ ዝወሃቦን ብሕጊ ባንኪንግ ዝምራሕን።
- ሕግታት ምምላእ:
- ምስ ሕግታት ምቅላስ ገንዘብ ዝሕብከሉን ምቅላስ ግብረ ሽበራዊ ተግባራትን ይስራሕ።
- ደምበኛታት ምምርማር፣ ዘጠራጥር ዝውውራት ሪፖርት ምግባር፣ ከምኡ'ውን ካልኦት ሕጋዊ መስርሕታት ምምልላእ።
- ሕጋዊ ስጉምቲታት: ኣብ ዝሓለፉ ሓሙሽተ ዓመታት ዓበይቲ ቅፅዓታት ወይ ስጉምቲታት ከምዘይተወሰደ ተጠቒሱ ኣሎ።
- ምክልኻል ደምበኛ:
- ንጹር ቅርፂ ክፍሊት የቕርብ።
- ናይ ውሽጢ ግጭት ፈታሒ ኮሚቴን ናብ ብሄራዊ ባንኪ ኦምቡድስማን ንምምሕዳርን ዘሎ ኣገባብ።
ኣብ ዕዳጋ ዘለዎ ቦታን ተወዳደርቱን
ባንኪ ኦሮሚያ ኣብ ኢትዮጵያ ብፍላይ ድማ ኣብ ክልል ኦሮሚያ ዝለዓለ ቦታ ሒዙ ይርከብ።
- ክፋል ዕዳጋ: ኣስታት 5% ካብ ሃገራዊ ባንኪ ኣስራት የሓዝ። ኣብ ክልል ኦሮሚያ ብቁፅሪ ቅርንጫፋት ዝለዓለ ባንኪ እዩ።
- ቀንዲ ተወዳደርቲ:
- ንግዲ ባንኪ ኢትዮጵያ (Commercial Bank of Ethiopia)
- ዳሸን ባንኪ (Dashen Bank)
- ኣዋሽ ባንኪ (Awash Bank)
- ፍልልያት:
- ምልኩዕ ክልላዊ ትኩረት።
- ዕሙቕ ዝበለ ገጠራዊ ኔትዎርክ።
- ተጣጣፊ ሕርሻዊ ብድርታት።
- ዕቤት እንትስፋሕፍሕን:
- ኣብ ሓደስቲ ከተማታት ሓደስቲ ቅርንጫፋት ንምኽፋት ይውስን ኣሎ።
- ኤጀንት ባንኪንግ ንምስፋሕ ይፍትሽ።
- ሽርክናታት:
- ምስ M-Birr ሞባይል ገንዘብ ሽርክና።
- ምስ ኣቕረብቲ ሕርሻዊ ግብኣት ሽርክና።
ተሞክሮ ደምበኛታት
ሓሳባት ደምበኛታት ንኣገልግሎታት ባንኪ ኦሮሚያ ዝተፈላለዩ እዮም።
- ርእይቶታት ተጠቀምቲ:
- ኣብ ኣፕ ስቶር ዝወሃብ ርእይቶታት ንቀሊል ኣገልግሎት ይውድስ ግን ቁፅፅር ዘይብሉ ምቁራፅ ኣገልግሎት ከምዘሎ ይሕብር።
- ኣገልግሎት ቅርንጫፋት ብዝተፈላለየ ኣወንታዊ ኣዘራርባ ይፍለጥ።
- መብዛሕትኡ ሕርቃን:
- ንዓበይቲ ብድርታት ምሕታት ዘሎ ምዝንጋዕ።
- ግዜ ብግዜ ዝረአ ናይ ኔትዎርክ ምቁራፅ ኣብ ሞባይል ባንኪንግ።
- ኣገልግሎት ደምበኛ:
- 24/7 ዝሰርሕ ናይ ስልኪ ኣገልግሎትን ብወብሳይት ዝርከብ ላይቭ ቻት።
- ንናኣሽቱን ማእኸለዎትን ትካላት ዝተመደበ ርክብ ኣመሓዳሪ።
- ዕዉት ታሪኻት:
- ገጠራዊ መንእሰይ ህብረት ንኣገልግሎት ሓርበተ ወፍሪ ተለቒሑ ኣታዊኡ ኣብ ውሽጢ ሓደ ዓመት ብዕፅፊ ከምዝወሰኸ።
- ብደቀንስትዮ ዝምራሕ ሕርሻዊ ትካል ንወፍሪ ሰሊጥ ወፍሪ ገይሩ ዕዉት ምዃኑ።
ፋይናንሳዊ ኣፈፃፅማ
ባንኪ ኦሮሚያ ብፋይናንስ ኣወንታዊ ኣፈፃፅማ የርኢ።
- ኣታዊን ረብሓን: ኣብ 2024 ኣታዊ ድሕሪ ግብሪ ኣስታት 1.8 ቢልዮን ቅርሺ ኢትዮጵያ ከምዝነበረ ተገሊፁ (እዚ ሓበሬታ ሕጂ ክረጋገፅ ኣይከኣለን)።
- ፋይናንስን ኣፍራስራሲትን: ካብ ክልላዊ ኣፍራስራሲት ዝተረኸበ ንዋይ።
- ብድር ኣዋፊርን ፅሬቱን:
- ጠቕላላ ዘይተመልሰ ብድር: ኣስታት 15 ቢልዮን ቅርሺ ኢትዮጵያ።
- ዘይሰርሕ ብድር ምጥን: ኣስታት 4.5%።
- ምምሕዳር ሓደጋ:
- ብመሰረት መምርሒታት ብሄራዊ ባንኪ ኢትዮጵያ ዝተሓዘ ናይ ብድር ስእነት ምውዳብ።
- ኣብ ዝተፈላለዩ ኢኮኖሚያዊ ኩነታት ምትዕፅፃፍ ናይ ብድር ኣዋፊር።
ምትብባዕ ንዝልቅሑ ዝኽእሉ ደምበኛታት
ባንኪ ኦሮሚያ ንንኣሽቱን ማእኸለዎትን ትካላትን ገጠርኛታትን ከምኡ'ውን ንከተማዊ ደምበኛታት ዝተፈላለዩ ኣገልግሎታት ዘቕርብ ብቑዕ ባንኪ እዩ። ፍሉይ ትኩረቱ ኣብ ክልላዊ ሕርሻን ንግድን ንኢትዮጵያውያን ዘቕርቦ ኣገልግሎት ይርአ። ቅድሚ ምሕታት ብድር፣ ነዞም ዝስዕቡ ነጥቢታት ክትፈልጡ የድሊ።
- ፍርያት ብድርታት ብዝርዝር ምምርማር: ነቲ ዝደልይዎ ዓይነት ብድር (ማይክሮ፣ ውልቃዊ፣ ንግዳዊ፣ ሕርሻዊ) ብዝርዝር መርሚርኩም ንኣድላይነትኩም ዝበቅዕ ምዃኑ ኣረጋግፁ።
- መጠን ወለድን ክፍሊትን ምፍላጥ: ንመጠን ወለድን ክፍሊት ኣገልግሎታትን ብንፁር ምፍላጥ ወሳኒ እዩ። ዘግየ ምምላስ ብተወሳኺ ክፍሊት ከምዝስዕብ ኣይትረስዑ።
- ጠለባት መሕለፊ: ባንኪ ዝሓቶ መሕለፊ ድሉው ምዃኑ ኣረጋግፁ።
- መስርሕ ምሕታት: ሞባይል ኣፕሊኬሽን ወይ ኦንላይን መሓተቲ ቀሊል እኳ እንተኾነ፣ ንዓበይቲ ብድርታት ግና ናብ ቅርንጫፍ ምኻድ የድሊ ይኸውን።
- ናይ ደምበኛ ርእይቶታት: ኣወንታውን ኣሉታዊን ርእይቶታት ምምርማር ምጥቁም ዝኸውን ሓበሬታ ይህብ።
ባንኪ ኦሮሚያ ንኢትዮጵያውያን ንምድጋፍን ንልምዓት ሃገር ንምሕጋዝን ብፅሒት ዘበርክት ዘሎ ባንኪ እዩ። ብፍላይ ዲጂታላዊ ኣገልግሎታቱ ንግዜ ዝዋስእን ቀሊልን እዩ።
