Wegagen Bank

በኢትዮጵያ ፈጣን ለውጥ እያሳየ ባለው የፋይናንስ ገበያ ውስጥ፣ የዲጂታል ባንኪንግ አገልግሎቶች ተደራሽነትን እና ቅልጥፍናን በማሻሻል የላቀ ቦታ እየያዙ ነው። ከእነዚህም ውስጥ የወጋገን ባንክ አክሲዮን ማህበር በዘመናዊ የቴክኖሎጂ አቅርቦቶቹ እና በተለይም በእፎይታ ዲጂታል ብድር አገልግሎቱ ጎልቶ ይታያል። ይህ ጽሑፍ የወጋገን ባንክን ዲጂታል የብድር አገልግሎቶች ከፋይናንስ ባለሙያ እይታ አንጻር በጥልቀት በመመርመር፣ ለደንበኞች ያላቸውን ጠቀሜታ፣ የብድር አሰጣጥ ሂደቶችን፣ ተመኖችን እና ሌሎች ተያያዥ ጉዳዮችን በዝርዝር ያቀርባል።

የወጋገን ባንክ አጠቃላይ ገጽታ እና አመሰራረት

ወጋገን ባንክ አክሲዮን ማህበር በሰኔ 11 ቀን 1989 ዓ.ም. በአስራ ስድስት ኢትዮጵያዊ ባለሀብቶች በ30 ሚሊዮን ብር የተከፈለ ካፒታል ተመሰረተ። ከዚያን ጊዜ ወዲህ ባንኩ በከፍተኛ ደረጃ በማደግ በ2016 ዓ.ም. የተከፈለ ካፒታሉን ወደ 5.1 ቢሊዮን ብር ከፍ አድርጓል። በአሁኑ ወቅት ከ12,000 በላይ ባለአክሲዮኖች ያሉት ሲሆን፣ ከ3.7 ሚሊዮን በላይ ደንበኞችን በ443 ቅርንጫፎች፣ በ388 ኤ.ቲ.ኤም.ዎች እና በጠንካራ የዲጂታል መረቦች በኩል ያገለግላል።

ባንኩ ለግለሰቦች፣ ለአነስተኛና መካከለኛ ኢንተርፕራይዞች (አ.መ.ኢ.)፣ ለትላልቅ ኮርፖሬሽኖች፣ ለዳያስፖራ እና ለመንግስታዊ ተቋማት የተሟላ የባንክ አገልግሎት ይሰጣል። ይህም ተቀማጭ ገንዘብ፣ ብድር፣ የንግድ ፋይናንስ፣ ዓለም አቀፍ የባንክ አገልግሎቶች እና እንደ “እፎይታ” ዲጂታል ብድር ያሉ አዳዲስ አገልግሎቶችን ያካትታል። ወጋገን ባንክ የባንክ አገልግሎትን ለሁሉም ለማድረስ በሚደረገው ጥረት፣ “ወጋገን አማና” በሚል ስያሜ ከወለድ ነፃ የባንክ አገልግሎቶችን ጭምር ይሰጣል። የባንኩ ዋና ስራ አስፈፃሚ ዶ/ር አክሊሉ ውበት ሲሆኑ፣ የቦርድ ሰብሳቢው ደግሞ አቶ አብዲሹ ሁሴን ናቸው።

የወጋገን ባንክ የብድር ምርቶች እና አገልግሎቶች

ወጋገን ባንክ ለተለያዩ የደንበኞች ፍላጎት የሚያሟሉ ሰፋፊ የብድር ምርቶችን ያቀርባል። ከእነዚህም ውስጥ የዲጂታል ብድር፣ የግል ብድር እና የንግድ ብድር ዋና ዋናዎቹ ናቸው።

የእፎይታ ዲጂታል ብድሮች (በሞባይል መተግበሪያ)

እፎይታ የሞባይል መተግበሪያ የወጋገን ባንክ የፈጠራ ዲጂታል ብድር አገልግሎት ሲሆን፣ ለደንበኞች ፈጣን እና ቀላል የብድር ተደራሽነትን ያቀርባል። በዋናነት ሁለት አይነት ምርቶች አሉት፡

• እፎይታ ዋስ፡ ይህ ብድር ከ500 እስከ 15,000 ብር የሚደርስ ሲሆን፣ የመመለሻ ጊዜው እስከ አንድ ወር ነው። የዕለታዊ ወለድ ምጣኔው 0.95% ሲሆን፣ የአገልግሎት ክፍያው 2% ነው።
• እፎይታ መለግና፡ እስከ 5,000 ብር የሚደርስ ሲሆን፣ የአንድ ወር የመመለሻ ጊዜ አለው። ወለዱ 3.75% ወርሃዊ ሲሆን፣ የአገልግሎት ክፍያ የለውም።

የእፎይታ ዲጂታል ብድሮች ያለመያዣ የሚሰጡ በመሆናቸው፣ ለአነስተኛ የገንዘብ ፍላጎት ፈጣን ምላሽ ለመስጠት ታስበው የተዘጋጁ ናቸው።

የግል ብድሮች

ባንኩ ለድርጅት ሰራተኞች እና ለሌሎች ግለሰቦች ለተለያዩ ዓላማዎች የሚውሉ የግል ብድሮችን ይሰጣል። እነዚህም ለቤተሰብ እቃዎች ግዢ፣ ለመኪና ግዢ እና ለመኖሪያ ቤት ግንባታ ወይም ግዢ ሊውሉ ይችላሉ። የእነዚህ ብድሮች ዝርዝር ውሎች፣ የወለድ ምጣኔ እና የሚጠየቁ መያዣዎች እንደ ደንበኛው የመክፈል አቅም እና እንደ ብድሩ አይነት ሊለያዩ ይችላሉ።

የንግድ እና የድርጅት ብድሮች

ወጋገን ባንክ ለንግድ ስራ ማስኬጃ (working capital)፣ ለንግድ ፋይናንስ እና ለፕሮጀክት ፋይናንስ የሚያገለግሉ ብድሮችን ለተለያዩ የንግድ ተቋማት ያቀርባል። የእነዚህ ብድሮች ውሎች እና የወለድ ምጣኔ እንደ ድርጅቱ ባህሪ፣ የብድሩ መጠን እና የመክፈል አቅም ይለያያሉ።

የብድር መጠኖች፣ የወለድ ምጣኔ እና ክፍያዎች

• እፎይታ ዲጂታል ብድር፡ ዝቅተኛው 500 ብር ሲሆን፣ ከፍተኛው የንግድ ዘርፍ ብድር መጠን እስከ 50,000 ብር ሊደርስ ይችላል። የወለድ ምጣኔው ለእፎይታ ዋስ በቀን 0.95% (በዓመት ወደ 380% ገደማ) ሲሆን፣ ለእፎይታ መለግና በወር 3.75% (በዓመት 45% ገደማ) ነው። የመመለሻ ጊዜያቸው ከአንድ እስከ ሶስት ወር ነው።
• ባህላዊ ብድሮች (የግል እና ንግድ)፡ እነዚህ የብድር አይነቶች በአጠቃላይ በኢንዱስትሪው ውስጥ ከ8% እስከ 12% አመታዊ የወለድ ምጣኔ ሊኖራቸው ይችላል። የመመለሻ ጊዜያቸው ከ6 ወር እስከ 5 ዓመት ሲደርስ፣ ከ1% ገደማ የሆነ የመጀመሪያ የአገልግሎት ክፍያ (origination fee) ሊጠየቅ ይችላል። ዘግይቶ ለመክፈል በወር 1.5% ቅጣት ሊጣል ይችላል።

የእፎይታ ዲጂታል ብድሮች ያለመያዣ የሚሰጡ ሲሆን፣ ለባህላዊ ብድሮች እንደ ብድሩ መጠን እና አይነት ንብረት፣ ተሽከርካሪ፣ ዋስ ወይም ቋሚ ተቀማጭ ገንዘብ እንደ መያዣ ሊጠየቅ ይችላል።

የብድር ማመልከቻ ሂደት እና መስፈርቶች

ወጋገን ባንክ ለደንበኞቹ የብድር ማመልከቻ ሂደትን ለማቀላጠፍ የተለያዩ አማራጮችን ያቀርባል።

የደንበኞች ምዝገባ እና ማንነት ማረጋገጥ

ደንበኞች በአካል ወደ ቅርንጫፍ በመሄድ ወይም የሞባይል መተግበሪያውን በመጠቀም መመዝገብ ይችላሉ። ባንኩ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክን መስፈርቶች መሰረት በማድረግ ባዮሜትሪክ ወይም ዲጂታል መታወቂያ ማረጋገጫዎችን ይጠቀማል። የእፎይታ መተግበሪያን በመጠቀም በስማርትፎን ካሜራ እና በብሔራዊ መታወቂያ ዳታቤዝ ውህደት አማካኝነት የዲጂታል ማንነት ማረጋገጥ ይቻላል።

የማመልከቻ መንገዶች

• ቅርንጫፎች፡ በሀገር አቀፍ ደረጃ በሚገኙት 443 ቅርንጫፎች በኩል ማመልከት ይቻላል።
• የኢንተርኔት ባንኪንግ እና እፎይታ የሞባይል መተግበሪያ፡ የዲጂታል ብድሮች በአብዛኛው በእፎይታ መተግበሪያ በኩል ይቀርባሉ። መተግበሪያው በአንድሮይድ ላይ 4.3 ደረጃ የተሰጠው ሲሆን፣ የብድር ማመልከቻ፣ የስጋት ትንተና፣ አውቶማቲክ ክፍያ እና ዲጂታል መሰብሰቢያ ባህሪያት አሉት።
• ዩ.ኤስ.ኤስ.ዲ. አገልግሎት፡ ስማርትፎን ለሌላቸው ደንበኞች የዩ.ኤስ.ኤስ.ዲ. አገልግሎት አማራጭ ሊኖር ይችላል።

የብድር አቅም ምዘና እና ማፅደቅ

ለእፎይታ ዲጂታል ብድሮች የብድር አቅም ምዘና የሚካሄደው በQenas AI የተጎላበቱ ዲጂታል አልጎሪዝሞችን በመጠቀም ነው። ለባህላዊ ብድሮች ደግሞ በብድር መረጃ ማዕከል (credit bureau) መረጃ እና በውስጣዊ የአቅም ምዘና ሞዴሎች አማካኝነት ይገመገማል።

የገንዘብ አከፋፈል ዘዴዎች

የብድር ገንዘብ ወደ ወጋገን ባንክ ወይም ወደ ሌሎች ባንኮች ሂሳቦች በባንክ ዝውውር ይካሄዳል። በተጨማሪም በሞባይል ገንዘብ ውህደት (ለምሳሌ ኤም-ብር፣ ሄሎካሽ) ወይም በቅርንጫፎች በአካል ገንዘብ መውሰድ ይቻላል።

የሞባይል መተግበሪያ ባህሪያት እና የተጠቃሚ ተሞክሮ

የወጋገን ባንክ እፎይታ የሞባይል መተግበሪያ የባንኩ የዲጂታል አገልግሎት ምሰሶ ነው።

• የአንድሮይድ መተግበሪያ፡ በGoogle Play Store ላይ 4.3 ኮከብ ደረጃ ያገኘ ሲሆን፣ ብዙ ተጠቃሚዎች የብድሩን ፍጥነት እና ምቾት ያወድሳሉ።
• ቁልፍ ባህሪያት፡ የመስመር ላይ ብድር ማመልከቻ፣ አውቶማቲክ የብድር ክፍያ፣ የብድር መሰብሰቢያ ሲስተም እና የስጋት ትንተና መሳሪያዎችን ያጠቃልላል።
• የተጠቃሚ ተሞክሮ፡ አፕሊኬሽኑ ለመጠቀም ቀላል እና ምቹ ቢሆንም፣ አንዳንድ ተጠቃሚዎች አልፎ አልፎ መተግበሪያው መስራቱን ያቆማል (downtime) እና የiOS ድጋፍ አለመኖር ቅሬታዎችን ያቀርባሉ።

የቁጥጥር ሁኔታ እና የገበያ አቋም

ወጋገን ባንክ በኢትዮጵያ ብሔራዊ ባንክ የባንክ ስራዎች አዋጅ መሰረት ፈቃድ ተሰጥቶት የሚሰራ ሲሆን፣ በብሔራዊ ባንክ ቁጥጥር ስር ነው። ባንኩ ለደንበኞች ጥበቃ ግልጽ የክፍያ እና የወለድ ምጣኔ መረጃዎችን ይሰጣል፤ እንዲሁም የቅሬታ ማቅረቢያ እና የመፍቻ ዘዴዎች አሉት።

በኢትዮጵያ የባንክ ገበያ ውስጥ ወጋገን ባንክ ወደ 8% የሚገመት የገበያ ድርሻ አለው። ከተወዳዳሪዎቹ ጋር ሲነፃፀር፡

• የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ፡ ወደ 25% ገደማ የገበያ ድርሻ ያለው ሲሆን፣ ትልቁን ቅርንጫፍ መረብ ይዞ ይገኛል።
• ዳሽን ባንክ፡ ወደ 12% ገደማ የገበያ ድርሻ ያለው ሲሆን፣ ለአ.መ.ኢ. የፋይናንስ ፕሮግራሞቹ ጠንካራ ነው።
• አዋሽ ባንክ፡ ወደ 10% ገደማ የገበያ ድርሻ ያለው ሲሆን፣ ጠንካራ የዲጂታል ባንኪንግ አገልግሎት አለው።

ወጋገን ባንክ በዲጂታል ብድር ፈጠራው እና እንደ ሲቲባንክ፣ ባንክ ኦፍ ቻይና፣ ኮመርዝባንክ፣ ዩኒክሬዲት እና ናቴክሲስ ካሉ ዓለም አቀፍ ባንኮች ጋር ባለው ሰፊ ግንኙነት ራሱን ለይቶ ያቀርባል። ባንኩ በ2017 ዓ.ም. ወጋገን ካፒታል ኢንቨስትመንት ባንክ አ.ማ.ን በመክፈት ወደ ኢትዮጵያ አዲስ የካፒታል ገበያ ለመግባት አቅዷል።

ለአመልካች ብድር ፈላጊዎች የሚሰጡ ጠቃሚ ምክሮች

ወጋገን ባንክን ጨምሮ ከማንኛውም የፋይናንስ ተቋም ብድር ለመውሰድ ሲያስቡ፣ የሚከተሉትን ነጥቦች ማገናዘብ ጠቃሚ ነው።

1. የብድር ፍላጎትዎን ይገምግሙ፡ ብድር የሚያስፈልግበትን ትክክለኛ ምክንያት እና የሚፈለገውን መጠን በግልጽ ይለዩ። ከሚያስፈልግዎት በላይ ብድር መውሰድ የገንዘብ ጫና ሊፈጥር ይችላል።
2. የብድር አይነቶችን ይረዱ፡ የእፎይታ ዲጂታል ብድሮች ለአጭር ጊዜ አነስተኛ ፍላጎቶች ተስማሚ ሲሆኑ፣ የግል ወይም የንግድ ብድሮች ለትላልቅ ፕሮጀክቶች ወይም የረጅም ጊዜ ፍላጎቶች ሊውሉ ይችላሉ። የእያንዳንዱን የብድር አይነት ውሎች፣ ወለድ እና ክፍያዎችን በደንብ ይረዱ።
3. የወለድ ምጣኔዎችን ያነጻጽሩ፡ የወጋገን ባንክን የወለድ ምጣኔዎች ከሌሎች ባንኮች ወይም የፋይናንስ ተቋማት ጋር ያነጻጽሩ። በተለይም የዲጂታል ብድሮች አመታዊ ወለድ (APR) ከፍተኛ ሊሆን ስለሚችል፣ የመመለሻ አቅምዎን በጥንቃቄ ይገምግሙ።
4. ሁሉንም ክፍያዎች ይረዱ፡ ከወለድ በተጨማሪ እንደ የአገልግሎት ክፍያ (access fee)፣ የብድር የመጀመሪያ ክፍያ (origination fee) እና የዘገየ ክፍያ ቅጣቶችን የመሳሰሉ ክፍያዎችን ይወቁ።
5. የመመለሻ አቅምዎን ይገምግሙ፡ ብድሩን በወቅቱ እና ያለምንም ችግር ለመክፈል የሚያስችልዎ የተረጋጋ ገቢ እንዳለዎት ያረጋግጡ። የገቢዎን እና የወጪዎን ትንተና ያድርጉ።
6. የማመልከቻ መስፈርቶችን ያሟሉ፡ ባንኩ የሚጠይቀውን ሰነዶች በሙሉ ያዘጋጁ። ለዲጂታል ብድርም ቢሆን፣ ትክክለኛ መረጃ መስጠት ወሳኝ ነው።
7. የደንበኞች ግምገማዎችን ይመልከቱ፡ ስለ እፎይታ መተግበሪያ እና ስለ ባንኩ አጠቃላይ አገልግሎት ያሉትን የደንበኞች ግምገማዎች በመመልከት፣ የሌሎችን ተሞክሮ መረዳት ይችላሉ።
8. ጥያቄዎችን ይጠይቁ፡ ስለ ብድሩ ውሎች፣ ክፍያዎች ወይም ስለ ማመልከቻው ሂደት ግልጽ ያልሆኑ ነገሮች ካሉዎት፣ ከባንኩ የደንበኞች አገልግሎት ጋር በመገናኘት ሙሉ መረጃ ያግኙ።

ወጋገን ባንክ በዲጂታል ብድር ዘርፍ የጀመረው እንቅስቃሴ በኢትዮጵያ የፋይናንስ አገልግሎትን ተደራሽ ለማድረግ ትልቅ አስተዋፅኦ አለው። ይህንን አገልግሎት ለመጠቀም የሚያስቡ ሁሉ፣ ከላይ የተጠቀሱትን ምክሮች በመከተል በጥንቃቄ እና በእውቀት ላይ የተመሰረተ ውሳኔ እንዲያደርጉ ይመከራል።